Inspireren Verwonderen
Het Zeeuws Museum inspireert en verwondert het publiek in 2017 met een verrassend en onverwacht beeld van het Zeeuwse verleden én het Zeeland van nu en de toekomst. In een reeks van presentaties, drie nieuwe en drie doorlopend van 2016, bedient het Zeeuws Museum ook dit jaar een breed publiek: van HANDWERK tot Kunstmuseum, met een vergrootglas op de insectenwereld van Goedaert en een serie wisselende videoportretten van Jos de Putter, een verfrissend en divers beeld van de Zeeuwse geschiedenis en bezoek aan het Zeeland van Nehalennia...
TENTOONSTELLINGEN
HANDWERK – EN PRESENTATIE MEESTERSTUK CASPAR LABARRE
11 juni 2016 t/m 28 januari 2018
HANDWERK hout, met stoel op zaal van Caspar Labarre
Foto Pim Top
In deze editie van HANDWERK staat hout centraal. De hoofdrollen zijn weggelegd voor stoelenmaker Caspar Labarre, Historische Scheepswerf C.A. Meerman en leerlingen van Het Goese Lyceum.
Caspar Labarre is niet zomaar een stoelenmaker. Het hout dat hij gebruikt is afkomstig van een boom die hij met eigen handen oogst, splijt en zaagt. In eindeloze, meditatieve handelingen, schaaft en verbindt hij het hout tot een stoel. Een wonderlijke manier van werken in een wereld waarin alles snel en fabrieksmatig geproduceerd wordt. HANDWERK brengt hem samen met Cees Droste. Cees is, als scheepstimmerman bij de Meermanwerf in Arnemuiden, een meester in eeuwenoude afdichtingstechnieken. Deze specifieke kennis uit de scheepsbouw deelt hij met de stoelenmaker die zijn eigen werkwijze er sterk in herkent.
Gezamenlijk nemen ze de vmbo-leerlingen van de afdeling Bouwen, Wonen & Interieur van Het Goese Lyceum onder hun hoede. Die leren niet alleen de technieken van Cees en Caspar maar ook een nieuwe manier van werken. Het gebruik van alleen handgereedschap vraagt namelijk om vakmanschap maar ook om tijd, geduld, aandacht en liefde. Met de nieuwverworven kennis maken de leerlingen een museumstuk waar u wél op mag zitten. Één voor in de tentoonstelling en één voor op de werf in Arnemuiden.
Voor zijn eigen meesterstuk laat Caspar zich inspireren door de 19-eeuwse uiltjesstoelen uit de collectie van het Zeeuws Museum. Een dergelijke stoel, met meestal een rieten zitting, komt veel in Zeeland voor en kenmerkt zich door een uitgesneden ‘uiltje’ in de rugleuning.
In 2017 is een slotmanifestatie van het project HANDWERK georganiseerd. Doel van deze manifestatie is de opgedane kennis in de samenwerking met ambachtsmensen, onderwijs en cultuurinstellingen te delen. Tevens heeft dit geleid tot de e-publicatie HANDWERK Handboek (https://www.zeeuwsmuseum.nl/nl/over-het-museum/publicaties/handwerk-handboek)
HET KUNSTMUSEUM
19 november 2016 t/m 29 oktober 2017
De blauwe zaal van Het Kunstmuseum
Foto Pim Top
Ter voorbereiding op een grootscheepse herinrichting van de afdeling Kunst & Geschiedenis in het voorjaar 2017, neemt het Zeeuws Museum haar collectie onder de loep. Zo ook de verzameling van het Kunstmuseum dat vanaf eind 19e eeuw in de tuin van het Schuttershof in Middelburg was gehuisvest. De kunstwerken werden destijds verzameld om een Zeeuwse collectie van hedendaagse kunst in stand te houden en te laten zien. Door de slechte toestand van het gebouw en financiële problemen wordt het Kunstmuseum in 1961 gesloten. De bonte verzameling kunstwerken wordt dan overgedragen aan het Zeeuws Museum.
In Het Kunstmuseum is een ruime selectie van de werken samengebracht in een intieme presentatie. Liefhebbers van schilderkunst kunnen hun hart ophalen in twee zalen met de meest uiteenlopende werken: van Zadkine tot Vaarzon Morel, maar ook minder bekende pareltjes. Naast schilderijen is er glaswerk van Copier te zien en enkele sculpturen. Voor de kleurrijke presentatie zijn vooral werken gekozen die een lange tijd niet uit het depot zijn geweest.
UYT EYGEN ERVARENTHEYD. DE WONDERE INSECTENWERELD VAN JOHANNES GOEDAERT
19 november 2016 t/m 29 oktober 2017
Detailopname Uyt eygen Ervarentheyd
Foto Pim Top
In deze tentoonstelling buigt gastcurator en kunstenaar Sophie Krier zich over het levenswerk van Johannes Goedaert (1617-1668). Deze stadgenoot die 400 jaar geleden is geboren, was niet alleen een kundig fijnschilder maar ook entomoloog avant la lettre. Sophie Krier is geïnteresseerd in de manier waarop Goedaert kunst met wetenschap verbindt. Met oog voor het hier en nu, voert ze ons mee langs zijn gedetailleerde prenten, levendige beschrijvingen en zijn aanstekelijk enthousiasme voor nieuwe ontdekkingen.
Terwijl Goedaert zich gedurende zijn leven bekwaamt in het fijnschilderen, wordt hij een meester in het nauwkeurig waarnemen van gedaanteverwisselingen bij vliegen, maden, rupsen en kevers. Ieder stadium - van eitje, via rups en pop tot vlinder - fascineert hem. Drieëndertig jaar lang kweekt, bestudeert, tekent en beschrijft Goedaert de wonderlijke insectenwereld. Aan het eind van zijn leven legt hij zijn ontdekkingen en bevindingen vast in zijn driedelige boek Metamorphosis Naturalis. Het bevat de vroegste vermeldingen in woord en beeld van meer dan honderd insectensoorten die voorkomen in Zeeland en Nederland. Zo legt Goedaert met zijn werk een basis voor wat later een eigen vakgebied zou worden: de entomologie.
In een tijd waarin kennis met een enkele muisklik opvraagbaar is, herinnert Goedaert ons aan het belang van steeds opnieuw kijken, bevragen en aandacht schenken aan wat onbelangrijk of zelfs verwerpelijk lijkt. Zelf onderzoeken, geduld oefenen en je oordeel durven uitstellen kan ons tot nieuwe inzichten, waarden of waarheden brengen. In de geest van Goedaert gaat deze tentoonstelling dan vooral ook over het plezier van heel goed kijken.
DIT IS ZEELAND - NIEUWE PERMANENTE GESCHIEDENISPRESENTATIE
Vanaf 13 mei 2017
Dit is Zeeland - Land
Foto Pim Top
Hoe vertel je op een actuele en aansprekende wijze het verhaal van Zeeland met zo’n uiteenlopende collectie? Vraag tien Zeeuwen naar wat Zeeland is en je krijgt evenzoveel verschillende antwoorden. Buiten de provincie kent men vooral de clichés als Zeeuws Meisje, zon, zee en mosselen. In Dit is Zeeland komen alle aspecten aan bod en meer. Wars van chronologie en conventies brengt de tentoonstelling vele perspectieven op de cultuur en geschiedenis van Zeeland samen. Het resultaat is verrassend en divers.
Honderden collectiestukken, waaronder een aantal nieuwe aanwinsten en bruiklenen, vertellen een verhaal over Zeeuwen door de eeuwen heen. Levens op het (ei)land en op zee, in vrede en in oorlog, aan de macht en in de luwte, leeg en overbevolkt. Uiteraard is in dit verhaal ruimte voor topstukken als Gebed voor de maaltijd van Jan Toorop, Blauwe Boom met golvende lijnen I van Piet Mondriaan en de beroemde Zeeuwse wandtapijten. In de nieuw gekozen context komen ze nog beter tot hun recht. Naast een flink aantal historische stukken biedt de presentatie ook ruimte voor hedendaags werk.
LANDSCHAPPEN
Jos de Putter
18 november 2017 t/m 6 mei 2018
Jos de Putter: Boer #2 uit Landschappen
Documentairemaker Jos de Putter is in Zeeland met name bekendvan Het is een schone dag geweest (1993), de film waarin hij het laatste actieve jaar van zijn ouders op hun boerderij in Zeeuws-Vlaanderen vastlegt. Sindsdien heeft de Putter enkele installaties gemaakt rondom het thema ‘roots’ en afscheid. Deze zijn nu voor het eerst samen te zien in het Zeeuws Museum. Centraal in de tentoonstelling staat de nieuwe serie Landschappen (2017). Het is een serie van negen wisselende videoportretten van boeren en landarbeiders (dagelijks zijn er zes verschillende te zien), die een leven lang met de hand op het land hebben gewerkt. In hun blik ligt verscholen wat we eigenlijk niet onder woorden kunnen brengen. Het is de opslagplaats waarin een leven mét en ván de grond bewaard is gebleven.
De installatie Zeeuwse Klei (2013) uit de collectie van het Zeeuws Museum, is een video-drieluik, ontstaan uit opnames die een jaar lang werden gemaakt van een stukje aardappelveld van twee bij twee meter. Een verstild en fascinerend schouwspel van de natuur met als hoogtepunt een nietsvermoedende, passerende fazant.
In Passanten (2005) portretteert Jos de Putter lege bushokjes in het desolate Zeeuws-Vlaamse landschap, waaronder hij stukjes ‘gevonden geluid’ en ‘verwaaide gesprekjes’ monteert.
ROMEINSE KUST - HET LAND VAN NEHALENNIA
18 november 2017 t/m 6 mei 2018
Eén van de zalen van Romeinse Kust
Foto Pim Top
Wandel langs de Romeinse kust van noord naar zuid en ontdek hoe de Romeinen en andere bewoners daar zo’n tweeduizend jaar geleden leefden en werkten. Zie hun wapens, kostbaarheden, huisraad en handelswaar. Het kustgebied van Nederland, van Texel tot Zeeland, is voor de Romeinen heel belangrijk geweest met het oog op handelsbelangen en militaire strategie. De oorspronkelijke tentoonstelling Romeinse kust is gemaakt door het Rijkmuseum van Oudheden in Leiden in samenwerking met Hazenberg Archeologie. Deze is al op reis geweest naar Castricum (Huis van Hilde) en Scheveningen (Muzee).
Het Zeeuws Museum steekt de tentoonstelling in een nieuw jasje en verlegt de aandacht naar Zeeuwse en Zuid-Hollandse vondsten. De Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland draagt hierin bij met deskundige kennis en vondsten uit de collecties van de Provincie Zeeland en het Zeeuws Genootschap. Er is ruimschoots aandacht voor de Zeeuwse beschermvrouwe van handelaren en zeelieden, Nehalennia. Filmmakers Urbi et Orbi maakten in opdracht van het Zeeuws Museum een film over de virtuele reconstructie van Romeins Aardenburg. Zowel de film als de reconstructie zijn in de tentoonstelling te zien. De bezoekers kunnen een Romeinse tempel met Kapla (houten blokken) bouwen en meedoen aan de speciale kleurwedstrijd.
