Bewaren & Verzamelen

Het Zeeuws Museum bewaart en verzamelt Zeeuws cultureel erfgoed voor huidige en toekomstige generaties. De veelzijdige collectie is voor het museum de grondstof voor het Inspireren & Verwonderen en het Leren & Verbinden.

Erfgoed is levend. Om tradities, normen en waarden, technieken, vaardigheden te bewaren is het noodzakelijk om ze actief te beoefenen. Het Zeeuws Museum kiest er daarom voor om naast het bewaren en verzamelen van Zeeuws cultureel erfgoed te functioneren als cultuurproducent. Het verleent opdracht aan kunstenaars en vormgevers om de collectie op innovatieve wijze te ontsluiten en nieuw werk te produceren dat geïnspireerd is op de collectie en door het Zeeuws verleden. Het gebruikt de collecties als grondstof voor het erfgoed van de toekomst, om te kunnen inspireren en verwonderen, te leren en verbinden.

BEHOUD EN BEHEER

Bij het bewaren van een collectie komt veel kijken. Zo hebben collectiestukken voortdurend aandacht en onderhoud nodig om natuurlijk verval tegen te gaan. Daarom is ook dit jaar doorlopend aan de collectie gewerkt, zowel door eigen medewerkers als door externe restauratoren. Daarnaast hebben weer enkele externe onderzoekers gebruik gemaakt van collectiestukken voor hun eigen onderzoek. Bijzonder voor het Zeeuws Museum is bovendien dat via een speciale regeling in november een junior conservator zilver is aangesteld voor een periode van twaalf maanden.

Conserveringswerk op het Abdijplein door team Iris Mahu aan buiteninstallatie van Sjuul Joosen, the Unveiling (2016)

Tijdens de COVID-sluitingen lijkt het museum stil maar gebeurt er op gepaste afstand van alles in het museum en depot. Tijd voor collectieschoonmaak en onderhoud in het gebouw maar ook daarbuiten. Enkele voorbeelden van wat zoal wordt aangepakt. In de zomermaanden wordt de buiteninstallatie van Sjuul Joosen, the Unveiling (2016), bestaande uit twee 17-eeuwse kanonnen, gegoten door vader en zoon Burgerhuys en de uit aluminium gegoten vader en zoon Joosen, schoongemaakt en opnieuw voorzien van een waslaag door het team van metaalrestaurator Iris Mahu. Voor de passerende bezoeker zijn deze openluchtwerkzaamheden op het Abdijplein een mooie inkijk in behoudswerk. Minder opvallend maar niet minder belangrijk zijn de vele restauratie- en conserveringswerkzaamheden achter de schermen.

Voor een komende tentoonstelling van kunstschilder Adriaen van de Venne (1589-1662) worden twee panelen gerestaureerd door Barbara Susijn, de bijbehorende lijsten door Tjitske van der Veen. Twee reuze zeeschildpadden uit de natuurhistorische collectie van het Zeeuws Genootschap worden geconserveerd door Mickel van Leeuwen van Inside Out Animals. Een flink aantal 19e-eeuwse prenten van Jan de Prentenknipper komen het depot in en worden schoongemaakt, gefotografeerd en ingelijst met medewerking van papierrestaurator Marijn de Valk.

Jan de Prentenknipper, Stuk des Verbonds (prentenknipsel)
Foto Jan Torfs (Art & Science)

Dit jaar is de blik van een aantal medewerkers vooral ook op de inhoud van de collectie als geheel gericht. Middels een collectiewaarderingstraject is de collectie van een nieuwe thematische indeling voorzien, zijn de deelcollecties gewogen en de potenties voor toekomstige collectieontwikkelingen in kaart gebracht. Deze collectiewaardering zal uiteindelijk leiden tot een nieuw collectiebeleidsplan in 2022.

ONDERZOEK

Het aantal bezoeken voor het doen van onderzoek is in 2020 als gevolg van de verschillende COVID-gerelateerde sluitingen beperkt geweest. Gelukkig hebben we toch enkele onderzoekers de gelegenheid kunnen bieden het depot te bezoeken ten behoeve van hun onderzoek. Voor zijn masterscriptie kunstgeschiedenis aan de Universiteit Leiden heeft Bao Fei enkele met zilver gemonteerde Chinees porseleinen objecten bestudeerd. Aline van Hooijdonk, masterstudent grafisch ontwerp aan LUCA School of Arts in Gent, heeft een aantal Zeeuwse merklappen onderzocht. Leo Faasse en Ida Doornweerd hebben voor een artikel in een heemkundige uitgave de drie ingelijste collages met huwelijkskaarten grondig bekeken. Peter Andeweg van Antiques by the Sea heeft een oriënterend bezoek aan de collectie etnografische wapens gebracht.

Op verzoek van het Zeeuws Museum heeft onderzoeker Henriëtte Le Cointre de mogelijkheden in kaart gebracht met betrekking tot de werken van Jan Heyse ter voorbereiding op een tentoonstelling komend jaar. Voor dit onderzoek en de tentoonstelling kan gebruik gemaakt worden van een omvangrijke particuliere bruikleen.

Philippus Prié, wijnkoelvat
Foto Iris Mahu en Egidio Levendale

Met ingang van 1 november is Lucinda Timmermans aangesteld als junior conservator zilver. Haar aanstelling vindt plaats in het kader van het project Specialistische kennisborging i.s.m. Vriens Archeo Flex. Ze houdt zich met name bezig met het onderzoeken van de zilvercollectie en dan met name met objecten gemaakt door Zeeuwse zilversmeden en in opdracht voor Zeeuwen vervaardigde zilveren objecten.

ONDERZOEK CONSERVATOREN ZEEUWS GENOOTSCHAP

Ook de conservatoren Naturalia van het Zeeuws Genootschap hebben hun werkzaamheden en activiteiten moeten afstemmen op wat mogelijk was gedurende de periodes van sluiting vanwege COVID. Tijdens sluiting van museum én het depot bestaat gelukkig ook de mogelijkheid voor conservatoren van thuis uit aandacht te besteden aan verwerking van inventarisatiegegevens en het bijeen zoeken van bij voorwerpen behorende documentatie. Maar ook hands-on activiteiten ontbreken niet.

In de diepe bouwput van de nieuwe zeesluis bij Terneuzen bestudeert Hester Loeff een aantal botten. Het nieuws van deze bijzondere vondst ervan haalt zowel lokale als landelijke televisie.
Jan Piet Bekker is bijna klaar met de inventarisatie van de collectie landzoogdieren. Het bijeengebrachte referentiemateriaal maakt het mogelijk diverse voorwerpen, vaak ook delen of fragmenten, afkomstig van pleistocene zoogdieren in de collectie van het genootschap met meer zekerheid te determineren. Zo zijn skeletdelen van otter (Lutra lutra), ree (Capreolus capreolus), damhert (Dama dama), edelhert (Cervus elaphus) en eland (Alces alces) nu beschikbaar voor de collectie. Verder zijn enkele skeletdelen van Heckrunderen verzameld, een runderras gefokt om een rund te verkrijgen met kenmerken van de oeros (Bos primigenius).

Freddy van Nieulande en Herman Nijhuis zetten hun werk met de controle en de registratie van de mollusken voort. Nijhuis richt zich vooral op de inventarisatie van de tropische schelpencollectie van Hans Warren, alsmede de inventarisatie van de collectie IJsbrand Keijzer, een vroegere conservator (1865-1889). Op de Kaloot, een strand ten westen van Borssele, wordt een stuk hout van een scheepswrak, vol met paalwormen geborgen. Deze schelpdiersoort vormt een ernstige plaag in de tijd dat er vanuit Zeeland met houten schepen over de wereld gevaren wordt. In de getijdezone bij Gorishoek (Tholen) worden drie soorten verzameld die nog niet lang in ons land voorkomen: de Amerikaanse oesterboorder (Urosalpinx cinerea (Say, 1822)) , de Japanse stekelhoren (Ocenebra inornata (Récluz, 1851)) en de Filipijnse tapijtschelp (Venerupis philippinarum (Adams & Reeve, 1850)). De eerste twee soorten bezorgen de schelpdierenteelt veel schade.

Sfeerimpressie van het depot met de natuurhistorische collectie

Gerard Heerebout heeft de inventarisatie van overige naturalia vrijwel afgerond. In de beperkt beschikbare tijd is gewerkt aan een controle van de standplaatsen van de vogels en de vloeistofpreparaten.

De studie van de houtverzameling wordt afgesloten. Daterend uit het eind van de 18e/begin van de 19e eeuw, is het (een van de) oudste houtverzamelingen van ons land. Naast inheems materiaal is veel materiaal aanwezig uit Suriname. Bijzonder hierbij is de handgeschreven catalogus, waaruit blijkt dat kennelijk de lokale naam van bomen gevraagd is aan de bewoners ter plekke. Ook deze namen zijn genoteerd. Onderzoek aan de Wageningen Universiteit heeft eerder uitgewezen dat sommige namen verbasteringen zijn van namen van bomen uit West-Afrika.

Rien Sanderse heeft zijn werk aan de inventarisatie van de collectie munten en penningen voortgezet. Alle objecten worden gefotografeerd, gewogen, gemeten en beschreven. De collectie is opgedeeld in vijf categorieën: vier voor de munten: Antiek, Middeleeuws, Nieuwe Tijd, Moderne/Hedendaagse Tijd en één voor de penningen. De inventarisatie van de gedeeltes Nieuwe tijd en Moderne/Hedendaagse Tijd zijn inmiddels bijna afgerond en wordt gevolgd door de collecties Middeleeuwen en penningen.
Het Zeeuws Genootschap is nog steeds op zoek naar een opvolger voor conservator gesteenten en mineralen Elsa Westland.

Meerdere publicaties over collectievoorwerpen in het Zeeuws Museum zien het licht en voorbereidingen voor nog meer publicaties zijn ongehinderd voortgezet. Deze vormen een waardevolle factor in het verbinden van publiek met erfgoed, aangezien de natuurhistorische collecties voor het grote publiek voornamelijk toegankelijk zijn via de website van het museum.

AANKOPEN

De collectie van het Zeeuws Museum is ook dit jaar uitgebreid met enkele aankopen. Een aansprekend voorbeeld daarvan is een uniek gouden voorwerp. In 2016 vindt een amateurarcheoloog op een akker in de gemeente Veere een verbogen gouden staaf. Het blijkt een vervormde gouden Romeinse halsring te zijn, die rond 300-350 n.Chr. is vervaardigd en waarop de inscriptie VICTORINVS FVIMB is aangebracht. Deze inscriptie staat voor: gemaakt door Victorinus, met een gewicht van 6 uncia (ons), voor (of gecontroleerd door) MB. MB staat waarschijnlijk voor Ministrator Barbaricariae, de meester van de werkplaats waar geschenken, zoals sieraden van edelmetaal en wapens voor niet-Romeinen worden gemaakt.

Gouden Romeinse halsring
Foto Anda van Riet/Mieke Wijnen

De vondst van de halsring toont aan dat de Romeinen in de 4e eeuw nog steeds actief zijn aan de Zeeuwse kust. De vondst is ingeschreven in het register van Portable Antiquities Netherlands onder nummer PAN-00010398. De halsring is al sinds mei 2017 in de vaste museumpresentatie Dit is Zeeland te bewonderen, aanvankelijk als gezamenlijk bruikleen van de vinder en de eigenaar van de grond, waarop de halsring is gevonden. Van het begin af aan is het de intentie van het museum geweest de halsring voor de collectie te verwerven, iets was in 2020 daadwerkelijk mogelijk wordt.

OVERIGE AANKOPEN

• Romeinse halsring met inscriptie, 350-400 n.Chr. (goud)
• Pieter Puijpe (toegeschreven aan), Paeremes, 1880-1900 (hout, staal)
• Hubert Ritzenhofen, Aan de kust, ca. 1900 (olieverf op doek)
• Armand Heins, Zeeuws-Vlaanderen veerboot, 1880-1935 (tekening)
• C. Pouwer, Wandplaquette gemaakt voor de kunstnijverheidstentoonstelling in Vlissingen, 1905 (houtsnijwerk)
• Jan Hooftman, Vierkant dienblad of cabaret, 1788 (zilver)
• Reimond Kimpe, Zeeuwse boerin, 1940 (houtskooltekening)
• Cornelis Tevel, Tabakspot geschonken aan Predikant J. van Eck, 1807 (zilver)
• Reimond Kimpe, Madonna en kind (glas-in-loodraam)

SCHENKINGEN

Ook schenkingen zorgen voor mooie aanvullingen op de collectie van het museum. Een bijzonder voorbeeld is dat van een nationale feestrok in mini formaat. Een van de vrijwilligsters uit de werkplaats redt een zak met oude kleding van de afvalcontainer. Een kleurrijk kledingstuk springt in het oog en wordt zorgvuldig bekeken en meegenomen naar de Zeeuws Museum Werkplaats. Het blijkt een overgooier voor een klein meisje, gemaakt als nationale feestrok in mini formaat. De draagster voor wie het was bedoeld, Addy Poleij, wordt achterhaald en uitgenodigd in het depot van het museum. Ze heeft als bewijs een foto van haarzelf op vierjarige leeftijd met rokje aan.

Voor- en achterzijde Nationaal feestrokje (1944) en zwartwit foto van Addy Poleij met rokje

De term Nationale Feestrok is bedacht door de Amsterdamse verzetsheldin Mies Boissevain-van Lennep (1896-1965) kort na de Tweede Wereldoorlog. De feestrok moest het symbool worden van de wederopbouw en het zelfbewustzijn van de vrouw. Tijdens haar gevangenschap in een van de kampen kreeg zij een dasje toegestuurd, gemaakt van lapjes en restjes kledingstukken van familie en vrienden. Elk stukje textiel was een verhaal dat zij deelde met haar mede-kampgenoten. Het stimuleerde de andere vrouwen ook verhalen en herinneringen boven te halen. Dat versterkte de saamhorigheid enorm en maakte het dragen van verdriet en het uiten van emoties tast- en zichtbaar. Het idee van de feestrok was geboren! Na de bevrijding zou iedere vrouw een kleurige rok dragen, gemaakt van dierbare lapjes.
De overgooier van Addy is gemaakt door haar moeder, 'een strijdbare en geëmancipeerde vrouw'. De onderrand is voorzien van belangrijke data m.b.t. nationale en koninklijke feestdagen: "26 oct '44" (de bevrijding van Kruiningen) "31 aug. ‘47", "5 mei '46", "31 aug. '46", "31 jan '47", "18 feb. '47" en "31 aug '48".
In de collectie van het Zeeuws Museum bevindt zich al een nationale feestrok, namelijk die van mevrouw Ruijs uit Biervliet.

OVERIGE SCHENKINGEN:

• Nationale feestrok voor een meisje, doopjurk met onderjurk en mutsje, schortje, nachtponnetje, twee mutsjes, drie verpleegsterkapjes, kanten kleedje, katoenen breirol en katoenen kous. Particuliere schenking, Hazerswoude-Rijndijk
• Beuk, babymuts, kindermuts, hemdrok, kaphoed en spanen doos. Particuliere schenking, Vlissingen
• Ingelijste collage van huwelijkskaarten. Particuliere schenking, Hummelo
• Roestvrijstalen bekertje betreffende de traditionele zeilwedstrijd in juli 1957 georganiseerd door de Rotterdamse Koninklijke Roei- en Zeil Vereeniging "De Maas" op de stromen rond Veere. Particuliere schenking, Ouderkerk aan den IJssel
• Drie Zeeuwse knopen. Particuliere schenking, Alkmaar
• Drie prentenknipsels van Jan de Prentenknipper. Particuliere schenking, Groningen
• Diverse persoonlijke objecten en werken van Cor de Wolff. Particuliere schenking, Amsterdam
• Zeeuwse knoop met aan de achterzijde een brochespeld. Particuliere schenking, Amsterdam
• Kamerscherm. Particuliere schenking, Rotterdam

BRUIKLENEN

De collectie is voortdurend in beweging. Enerzijds doordat deze door schenkingen en aankopen wordt aangevuld met nieuwe objecten. Anderzijds door bruiklenen: het Zeeuws Museum ontvangt van andere instellingen en particulieren objecten in bruikleen en fungeert ook zelf graag als bruikleengever. Zo kan ook buiten de eigen museummuren worden genoten van het Zeeuws cultureel erfgoed.

Musee Centre Pompidou in Metz: voorbereidingen aan bruikleen van ‘Musee dÁrt Moderne, Departement des Aigles, Section Folklorique, Cabinet de Curiosites ( 1970)’, een installatie van Marcel Broodthaers

De uitgaande bruiklenen zijn ook in 2020 uitermate gevarieerd in bestemming en omvang. Een grote bruikleen dit jaar is bestemd voor een internationaal reizende expositie. Twee Franse musea, Musee Centre Pompidou in Metz en MUCEM in Marseille zullen na elkaar de tentoonstelling FOLKLORE presenteren. Hier zal een deel van de installatie ‘Musee d'Art Moderne, Departement des Aigles, Section Folklorique, Cabinet de Curiosites ( 1970)’ door beeldend kunstenaar Marcel Broodthaers getoond worden. Dit deel bestaat uit een groot kabinet met collectie van het Zeeuws Genootschap, een door de dochter van Broodthaers, Marie Puck, geborduurde titellap, en diverse andere curiositeiten.
Omdat met name het installeren van de kast een kwetsbaar karwei is, reizen enkele medewerkers van het Zeeuws Museum mee. De COVID-19 maatregelen, die reizen in de loop van de expositie verderop in het jaar onmogelijk maakt, zorgen ervoor dat de installatie in Marseille door vooraf geïnstrueerde art handlers gebeurt. Helaas heeft het MUCEM in Marseille de deuren helemaal niet mogen openen voor deze bijzondere expositie.

Ook dichter bij huis vinden objecten van het Zeeuws Museum een tijdelijke bestemming, zoals bijvoorbeeld in Amsterdam, Enkhuizen, Goes, Veere, Vlissingen en Zierikzee. Het Zeeuws Museum mag op zijn beurt bruiklenen ontvangen van zowel musea als van particulieren voor presentaties. Inkomende bruiklenen zijn er in 2020 voor Dit is Zeeland, Wonderkamers, Mannenpak en H.E.L. - Jan de Prentenknipper. Daarnaast is voor een uitbreiding in de museale presentatie Mannenpak een ruime collectie paeremessen en aanverwante objecten in bruikleen ontvangen van beeldend kunstenaar Frans Dingemanse en enkele andere particuliere bruikleengevers.

Een opsomming van de bruiklenen die het Zeeuws Museum van derden in bruikleen heeft ontvangen, is hieronder te vinden. Deze wordt gevolgd door een overzicht van tentoonstellingen en presentaties in andere instellingen waaraan het Zeeuws Museum zelf objecten in bruikleen ter beschikking heeft gesteld.

INKOMENDE BRUIKLENEN

Bruiklenen voor de semipermanente presentatie Dit is Zeeland:
• Centraal Museum Utrecht: Monogrammist N.D., Portret van een wereldlijk geestelijke, 1572 (olieverf op paneel), Anoniem, Memorietafel van Heer Raas van Haamstede, ca. 1455 (olieverf op doek) en Charley Toorop, Landschap met korenschoven Zeeland, 1933 (olieverf op doek)
• De Nederlandsche Bank, Amsterdam: Georg Weinmann, Zeeuwse dormant met foedraal, ca. 1566
• Erfgoed Zeeland: Twee schoenen, een tinnen zoutvat, een mondharp, kledinghaakjes, boekbeslagstukken, riemhangers, eikelhangertjes, drie kannen, twee pijpaarden beeldjes, 19 ijzertijdpotten en een hondenskelet
• Gemeente Goes: Ben d’Armagnac, Creatie als enig bestaan, 1967 (collage)
• Gemeente Veere: Anoniem, Gezicht op Domburg met koolraap, 1616 (olieverf op paneel)
• Haags Historisch Museum: Salomon Mesdach, Balthasar van Vlierden en zijn vrouw Catharina Nieuwels met hun dochter Gillina van Vlierden, haar man Guillaume Sweerts en hun vier kinderen, 1612 (olieverf op paneel)
• Maritiem Museum Rotterdam: Hendrik Vroom, Schepen in de storm, 1600 (prent)
• Museum aan de Stroom, Antwerpen: Drie morions, twee hellebaarden, drie pieken, zwaard met rocaillemotief en lontmusket met schuttersvork
• Museum Boijmans van Beuningen: Baardmankruik, zoutvat, Driekoningenkan, kruik, kom Ave Maria, tripschoen en kom met reliëfapplicatie
• Nationaal Militair Museum, Soest: Sponton met op kling het wapen van Zeeland
• Particuliere collectie: Adriaen Coorte, Stilleven met een testje aardbeien, een takje kruisbessen, een met touw bijeengebonden bos asperges en een takje rode bessen, 1695 (olieverf op papier, geplakt op doek)
• Particuliere collectie: Romeinse gouden halsring
• Particuliere collectie: Zes haarnaalden, een paar bolspelden, Zuid-Beveland, en een oorijzer, Zuid-Beveland
• Provinciaal Archeologisch Depot Zuid-Holland, Alphen aan de Rijn: Twee Romeinse zoutcontainers
• Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: Laurens de Neter, Groepsportret van een Zeeuwse regentenfamilie uit de kringen van de Zierikzeese familie (Van) Cromstrien, 1637 (olieverf op doek)
• Rijksmuseum, Amsterdam: Astrolabium van Zacharias Jansen, twee vuurpotten, Specerijentoren, Vlissingen, 1629 (zilver), Adriaen van de Venne, Landschap met figuren en een dorpskermis, 1615 (olieverf op paneel)
• Zeeuws Archief, collectie KZGW: Anoniem naar Hendrik van Schuylenburgh, Vondst Nehalenniastenen in 1651, ca. 1880 (tekening), J.H. Koekkoek, Overstroming in de Palingstraat te Vlissingen, 1808-1810 (prent), J.H. Koekkoek, Het digtmaken van den dijk en inlage te Kruiningen in het voorjaar van 1808, 1808-1810 (prent)

Bruiklenen voor de semipermanente presentatie Wonderkamers (vanaf 05-10-2019):
• Particuliere collectie: Pepijn van den Nieuwendijk, Dragon of Ming, 2017 (keramiek)

Bruiklenen voor de tentoonstelling Nooit meer Werken (27-04-2019 t/m 06-09-2020):
• Bruikleen kunstenaar: Janne van Gilst, Na gedane arbeid, 2018 (video)
• Bruikleen kunstenaar: Lisette Oltshoorn, Fantasies On How To Strike, 2019 (film)
• Bruikleen kunstenaar: Manon van Hoeckel, Phone Home, 2019 (installatie)
• Museum Scheldewerf: Jubileumborden A.R. Leeuwenburg en L. Vader
• Oogland Filmproducties: Helge Prinsen i.s.m. John Albert Jansen, Van verlies kun je niet betalen, 2018 (documentaire)
• Particuliere collectie: 200 telefoons
• Particuliere collectie: Christian Jankowski, Robot, part of installation Post-Labouratory, 2017
• Studio Christian Jankowski Berlin: Christian Jankowski, Die Jagd (The Hunt), 1992 (film)
• The Modern Institute: Jeremy Deller, Hello, Today You Have Day, 2013 (banner)

Bruiklenen voor de tentoonstelling Mannenpak (29-06-2019 t/m 07-11-2021):
• Bruikleen ontwerper: Monique van Heist, Ontwerpproces nieuwe uniformen team Publieksontvangst en Veiligheid ZM, 2017
• Particuliere collectie: Negen papieren patronen van petten
• Particuliere collectie: Roze wollen hemdrok

Bruiklenen voor de tentoonstelling H.E.L. - Jan de Prentenknipper (27-09-2020 t/m 05-09-2021):
• Historisch Museum de Bevelanden: Jan de Prentenknipper, Liefde, Liefdesprent/huwelijksprent, Paradys, Elias, SD Zonde (prentenknipsels)
• Streekmuseum de Meestoof: Jan de Prentenknipper, Elias, Land en Zee Zigt (prentenknipsels)
• Nederlands Openluchtmuseum: Jan de Prentenknipper, Elia en Jona, Stuk des ver.bonds, De Ark Noag [op] Den Bergerap, H.E.L., Het Hof Reygersburg ca. 1860, Jan de Prentenknipper (prentenknipsels)
• Museum Veere: Jan de Prentenknipper, De landing van de Engelsen (prentenknipsel)
• J. Becu: De Oudelandsche Polder, Jan de Prentenknipper (prentenknipsel)
• J. Cornelis-Kools: Jan de Prentenknipper, De Knokkert Cadzand (prentenknipsel)
• M. Diepeveen-Vink: Jan de Prentenknipper, Grote Prent Genesis (prentenknipsel)
• O. Franse: Jan de Prentenknipper, De tijd is Snel (prentenknipsel)
• M. Goedbloed-Polfliet: Jan de Prentenknipper, Past op u tijd (prentenknipsel)
• M. Jacobs-Risseeuw: Jan de Prentenknipper, Trouw.ver.bond (prentenknipsel)
• C. de Koster: Jan de Prentenknipper, Den Tempel van Jeruzalem (prentenknipsel)
• G.B.L. de Rooij: Jan de Prentenknipper, Liefde (prentenknipsel)
• I. Schot: Jan de Prentenknipper, Schaapherder (prentenknipsel)
• J.P. Verhave: Jan de Prentenknipper, De Tijd 1855, Job/Elias, PRD, Levensverhaal, Jonas A Offer en drie andere werken (prentenknipsels)
• A. Verschuure: Jan de Prentenknipper, Jonas Elias (prentenknipsel)
• C. Vreeke: Jan de Prentenknipper, Leeg hart, Zomerlust, V. Lust, Boom en Berg Zigt (prentenknipsels)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, Adam en Eva met de slang H.V.B. (prentenknipsel)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, Den Bergerat (prentenknipsel)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, Den Tempel Salomons (prentenknipsel)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, Dorp en Landzigt (prentenknipsel)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, Het Huis Davids (prentenknipsel)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, Het Slot Baltimor (prentenknipsel)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, Het Slot Guda (prentenknipsel)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, Landmans Welvaren (prentenknipsel)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, Liefde en trouw (prentenknipsel)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, PRD (prentenknipsel)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, Slag bij Waterloo (prentenknipsel)
• Particuliere bruikleengever: Jan de Prentenknipper, Waterloo (prentenknipsel)

Bruikleen voor de aanvullende opstelling over paeremessen in de tentoonstelling Mannenpak (12-10-2020 t/m 26-09-2021):
• F. Dingemanse: Negen messen met gesneden houten heften van eigen hand, achtenveertig messen met gesneden houten heften van diverse vervaardigers, twee schedes voor messen, drie tekeningen van uitslagen van messen met gesneden houten heften en een doos met diverse versleten en beschadigden messen en heften. De doos bevat 6 complete paeremessen, waarvan één in schede, twee losse gesneden heften, één los lemmet en twee losse schedes
• E. Th. Schuit: Frans Dingemanse, vork, lepel en paeremes met gesneden houten heften
• Particuliere bruikleengever: Frans Dingemanse, drie paeremessen met gesneden houten heften

Bruikleen voor de tentoonstelling “Jan Heyse” (werktitel, 24-09-2021 t/m voorjaar 2022):
• Sarah Heijse: Collectie van bestaande uit schilderijen, tekeningen, schetsen, schetsboeken en prenten door Jan Heyse, alsmede foto’s, knipsels en andere persoonlijke eigendommen van de kunstenaar

UITGAANDE BRUIKLENEN

Voor tentoonstellingen:

Bruikleen aan Historisch Museum De Bevelanden, Goes, voor de tentoonstelling Buitengewoon & Markant - op ‘t dorp in de Zak van Zuid-Beveland (01-12-2017 – 01-12-2020):
• Gewelfsteen met Christuskop

Bruiklenen aan Museum Veere voor tentoonstelling Verfijnd Verleden, werk van Piet Rijken (1915-2001) (15-02-2019 t/m 03-05-2020):
• Piet Rijken, De Westerschelde bij de Schone Waardin, 1985 (olieverf op doek)
• Piet Rijken, De rode lap, 1974 (olieverf op doek)
• Piet Rijken, De krab, 1979-1980 (tekening)
• Piet Rijken, Het vergeten portretje, 1979 (olieverf op doek)

Bruiklenen aan het Stadhuismuseum, Zierikzee, voor de tentoonstelling Franchoys Ryckhals, een Zeeuwse meester uit de Gouden Eeuw (14-04-2019 t/m 29-03-2020):
• Francois Ryckhals, Boerenschuur met stilleven van potten, pannen en groenten, 1640 (olieverf op paneel)
• Francois Ryckhals, Jacob hoedt de kudde van Laban, 1642 (olieverf op doek)

Bruiklenen aan Terra Maris, Museum voor natuur en landschap, Oostkapelle, voor de KZGW-jubileumtentoonstelling Vikingen op Walcheren? Vondsten, verhalen, feiten en fabels (24-05-2019 t/m 18-04-2021):
• Grote selectie van vroegmiddeleeuwse (strand)vondsten uit de collectie van het KZGW

Bruiklenen aan De Nieuwe Kerk Amsterdam voor de tentoonstelling De Grote Suriname Tentoonstelling (05-10-2019 t/m 01-03-2020):
• Verentooi afkomstig van de Arawak of Warrau van het kustgebied van de Guyana’s, 1725-1775
• Houten opengewerkte haarkam van de Marron, Suriname, voor 1934
• Bolvormige kruik, een dubbelkruik, twee antropomorfe kruikjes en een vaasje, Suriname, voor 1934 (aardewerk)

Bruiklenen aan het Zeeuws Archief, Middelburg, voor de tentoonstelling Op reis met Willem V. Een vorstelijke reis door achttiende-eeuws Zeeland (30-10-2019 t/m 02-05-2020):
• Zilveren plaquettes met de portretten van prins Willem de Vijfde (1748-1806) en prinses Wilhelmina van Pruisen (1751-1820)
• Suikerpot, kommetje, melkkan en blaasbalg met de portretten van prins Willem V en prinses Wilhelmina van Pruisen
• Bordje met afbeelding van prins Willem V te paard
• Schaduwknop voorstellende het portret van prins Willem V

Bruiklenen aan het Gemeentehuis van Veere, Domburg, voor de tentoonstelling Samensmelting van oud en nieuw (01-11-2019 t/m 11-02-2020):
• Gesmolten bokaal van het Veerse bakkersgilde, 1773 (glas)
• Drinkglas met het wapen van Tholen, 1700-1800 (glas)

Bruikleen aan Centre Pompidou Metz (FR) voor de reizende tentoonstelling Folklore (21-03-2020 t/m 04-10-2020):
• Marcel Broodthaers, Installatie “Musée d’Art Moderne, Département des Aigles, Section Folklorique/Cabinet de Curiosités”

Bruikleen aan Stadhuismuseum Zierikzee voor de tentoonstelling Christóbal de Mondragón (08-04-2020 t/m 22-11-2020):
• Selectie noodgeld geslagen door de stad Zierikzee

Bruikleen aan MUCEM Marseille (FR) voor de reizende tentoonstelling Folklore (04-11-2020 t/m 22-02-2021):
• Marcel Broodthaers, Installatie “Musée d’Art Moderne, Département des Aigles, Section Folklorique/Cabinet de Curiosités”

Bruikleen aan Stadhuismuseum Zierikzee voor de tentoonstelling Portretten door Zeeuwse Meesters uit de Gouden Eeuw (24-12-2020 t/m 14-11-2021):
• Bernard Vaillant, Portret van Adriana de Munck, 1691 (pastelkrijt op papier)
• Bernard Vaillant, Portret van Cornelis Versluys, 1691 (pastelkrijt op papier)
• Zacharias Blijhooft, Portret van Mr. Johan Schorer (1650-1705), pensionaris van Middelburg, 1677 (olieverf op paneel)
• Zacharias Blijhooft, Miniatuur met zelfportret, 1659-1682 (olieverf op koper)
• Karel Slabbaert, Portret van meisje met mof, 1650 (olieverf op paneel)
• Hendrick Berckman, Portret van Marinus van Crommon (1629-1687), echtgenoot van Isabella van der Stringe, 1656 (olieverf op paneel)
• Hendrick Berckman, Portret van Isabella van der Stringe ( -1681), echtgenote van Marinus van Crommon, 1656 (olieverf op paneel)

Hendrick Berckman, portretten van Marinus van Crommon en Isabella van der Stringe
Foto's Ivo Wennekes

OVERIGE UITGAANDE BRUIKLENEN:

Bruiklenen aan de Stichting Het Zeeuws Landschap voor het Bezoekerscentrum Saeftinghe, Nieuw Namen (tot 01-11-2020):
• Selectie fossiele schelpen, twee slagtanden en een dijbeen van een mammoet

Bruiklenen aan Museum Het Bolwerk, IJzendijke (tot 01-11-2020):
• Zes blauwwitte tegels met soldaten die wapenhandelingen uitvoeren
• Een kogeltang met kogels en een percussiepistool, ca. 1777
• Fragment van een stokwapen
• Penning (afgietsel) ter gelegenheid van het beleg van Oostende, 1604
• Legpenning ter gelegenheid van de overwinning op de Spaanse galeien van Spinola bij Sluis, 1603
• Legpenning ter gelegenheid van het overgaan van Oostende naar de Spanjaarden, 1604

Bruikleen aan de Hervormde kerk, Sint Laurens (tot 01-11-2020):
• Kerkstoelklok, 1644 (ijzer, hout)

Bruikleen aan de Sint-Maartenskerk, Baarland (tot 01-11-2020):
• Doopvont, 15e/16e eeuw (hardsteen)

Bruikleen aan de Maartenskerk, 's-Gravenpolder (tot 01-11-2020):
• Doopvont, 1553 (hardsteen)

Bruikleen aan het Zuiderzeemuseum, Enkhuizen (tot 12-12-2020):
• Cornelis Springer, Achter de Drie Banen te Enkhuizen, ca. 1870 (olieverf op paneel)

Bruiklenen aan het Stadhuis Middelburg (tot 31-12-2020):
• Anoniem, Familieportret van familie Andriessen,1770-1772 (olieverf op doek)
• Anoniem, Portret van Abraham de Brauw (1697-), raadsheer van Vlaanderen, voor 1763 (olieverf op doek)
• Anoniem, Portret van Jan Matens (-1605), burgemeester van Vlissingen, voor 1605 (olieverf op paneel)
• Jean Appelius, Portret van Petronella Geertruida van Berckel (1716-1780) echtgenote van Mr. Jacob van der Mandere, 1758-1780 (olieverf op doek)
• Jean Appelius, Portret van Mr. Jacob van der Mandere (1707-1775), 1750-1775 (olieverf op doek)
• Jean Appelius, Portret van Mr. Engelbert Johan van der Mandere (1744-1827), echtgenoot van Cornelia Adriana Ockersse, ca. 1766 (olieverf op doek)
• Jean Appelius, Portret van Cornelia Adriana Ockersse (1749-1800), echtgenote van Mr. Engelbert Johan van der Mandere, ca. 1766 (olieverf op doek)
• Philip van Dijk, Portret van Mr. Pieter Boddaert (1694-1760), godgeleerde en letterkundige, 1737 (olieverf op doek op paneel)
• J. van Haansbergen, Portret van Josina Parduyn (1642-1718), echtgenote van Aernout van Citters, 1675-1695 (olieverf op doek)
• J. Haansbergen, Portret van Aernout van Citters (1633-1696), 1675-1695 (olieverf op doek)
• Willem van Mieris, Portret van Hester Roman, 1688 (olieverf op doek)
• Willem van Mieris, Portret van Catharina Roman, 1688 (olieverf op doek)
• Jan Palthe, Catharina Duynewey, overleden 1775, echtgenote van Jan de Munck, 1762 (olieverf op doek)
• Jan Palthe, Jan de Munck (1687-1768), stadsbouwmeester van Middelburg, 1762 (olieverf op doek)
• H. Serin, Portret van Anthony van Citters, 1749 (olieverf op doek)
• H. Serin, Portret van Everedine Steenwijk, 1749 (olieverf op doek)

Bruiklenen aan het Zeeuws maritiem muZEEum, Vlissingen (tot 01-01-2021):
• Helm volgens overlevering gedragen door viceadmiraal Joos de Moor
• Hemd van Michiel de Ruyter, herdenkingstafelbel afkomstig uit de familie Evertsen en een doosje met botjes van de gebroeders Evertsen
• Memorabilia met betrekking tot Jan van Speijk
• Porseleinen vis en aardewerken kan afkomstig van het wrak van het VOC-schip De Woestduijn
• Gedenkpenning ter ere van Trewleben wegens het opvissen van de gezonken lading van hopman Waterdrinker voor Westkapelle, 1660 (zilver)
• Michel Evehart, Luidklok met opschrift 'Middelburg 1781', opgevist uit de Indische wateren, 1781 (brons)
• Lunarium naar H. Schortinghuis’ lunarium
• Jean Appelius, Jacob van Citters (1708-1792), ca. 1750 (olieverf op doek)
• J.B. Seghers, Gezicht op Veere vanaf het water, 1669 (olieverf op doek)
• H. Roscam, Scheepsstrijd op de Zeeuwse stromen, 1717 (olieverf op doek)
• Meesterteken wijnkoeler, Begrafenisschild van het schippersgilde te Middelburg, 1732 (zilver)
• Julius Porcellis (toegeschreven aan), Vlootschouw op de rede van Rammekens, ca. 1645 (olieverf op paneel)
• Anoniem, Maritieme scène, 1700-1800 (olieverf op doek)

Bruiklenen aan Terra Maris, Museum voor natuur en landschap, Oostkapelle (tot 01-02-2021):
• Geweitak van een rendier, hoornpit van een oeros en een walrusschedel

Bruiklenen aan het Roosevelt Informatiecentrum, Oud-Vossemeer (tot 08-03-2021):
• Twee schandstenen en een geselpaal

Bruikleen aan het Rijksmuseum, Amsterdam (tot 01-03-2022):
• Bartholomeus Eggers, Gerard Schaep van Cortenhoeff, 1663-1666 (marmer)

Bruiklenen aan de Stichting Dorpshuis Waarde (tot 22-10-2022):
• Twee bakstenen en een vijzel

Bruikleen aan het Van Goghmuseum, Amsterdam (tot 07-09-2023):
• Anthon van Rappard, Tegelschilders, 1884 (olieverf op doek)

Bruikleen aan het Historisch Museum de Bevelanden, Goes (tot 01-10-2023):
• G. Braam, Stadhuis te Goes met in de achtergrond de Magdalenakerk, 1848 (olieverf op doek)

Bruikleen aan de Gemeente Vlissingen (tot 06-02-2024):
• Arie Berkulin, Mirror, 1986 (beeldhouwwerk)

Bruiklenen aan het Zeeuws Archief, Middelburg:
• Prentenkast, 1800-1900, (mahoniehout, ivoor)
• Anoniem, Cornelis Cornelisz. van Ceters (1503/1514-1599), 1700-1800, (olieverf op doek)
• Anoniem, Martina Thielens (-1585), 1700-1800, (olieverf op doek)
• Anoniem, Mr. Pieter de la Rue (1695-1770), geschiedkundige, schrijver en dichter, ca. 1750, (olieverf op doek)
• Anoniem, Nicolaas Cornelis Lambrechtsen (1752-1823), Ambachtsheer van Ritthem, ca. 1800, (olieverf op doek)
• Anoniem, Maria Petronella Lambrechtsen-Schorer (1760-1803), ca. 1800, (olieverf op doek)
• Willem Jan van den Berghe, Gezicht op kasteel Popkensburg, 1868, (olieverf op paneel)
• Jan Bodezon, Portret van Hendrik Pookx (1649-1739), 1706, (olieverf op doek)
• Jan Bodezon, Portret van Maria van Waardt (1655-1738), echtgenote van Hendrik Pookx, ca. 1706, (olieverf op doek)
• Dirck van Delen, Christus geneest een lamme te Bethesda, 1636, (olieverf op doek)
• Hendrikus Elias Roodenburg, Gezicht over het eiland Walcheren, gezien vanaf de Hoge Hil in Domburg, ca. 1936, (olieverf op doek)
• Hendrikus Elias Roodenburg, Huisjes in Zierikzee, ca. 1934, (olieverf op doek)
• Hendrikus Elias Roodenburg, Gezicht op de Lievenmonstertoren in Zierikzee, 1934, (olieverf op doek)
• W. Schellinckx, Munnikenhof te Grijpskerke, 1659, (olieverf op doek)
• Willem Stad naar Caspar Netscher, Onbekend vrouwenportret uit de collectie van Van Citters, ca. 1917, (olieverf op paneel)
• Willem Stad naar Jean Appelius, Anna Sara Boudaen (1718-1781), ca. 1917, (olieverf op paneel)
• Willem Stad naar Jean Appelius, Mr. Jacob van Citters (1708-1792), ca. 1917, (olieverf op paneel)
• Willem Stad naar Philip van Dijk, Maria van Citters (1689-1752), dochter van Aernout van Citters en Jozina Pardyn, ca. 1917, (olieverf op paneel)
• Willem Stad naar Philip van Dijk, C.A. Parduyn (1680-1735), ca. 1917, (olieverf op paneel)

Bruiklenen aan het Stadhuismuseum, Zierikzee:
• Anoniem, Het keuren van de meekrap, 1764 (olieverf op paneel)
• Molenbeker, 18e eeuw (zilver en glas)
• Job Baster, Schelpenbuffet afkomstig uit het woonhuis van Job Baster in Zierikzee, met de wapens van hemzelf en van zijn echtgenote Jacoba Vink, 1755-1775 (hout, schelpen, koraal, gips, glas)
• Gotisch geldkistje, 15e eeuw (ijzer)
• Gesmolten lood en lei afkomstig van de St. Lievens Monsterkerk te Zierikzee na de brand van 6 op 7 oktober 1832 (glas, lood, leisteen)
• Altaarretabel afkomstig van het klooster de Berg Sion te Noordgouwe (Schouwen), 1550-1575 (hout, albast)
• Gedenk- of noodmunt van Zierikzee, 1575 (goud)
• Penning van het St. Luciagilde te Zierikzee, ca. 1700 (koper)
• Gildepenning van het timmerliedengilde te Zierikzee, 1679 (koper)
• Penning van het zakkendragersgilde te Zierikzee, 1695 (messing)
• Opgezette zeearend