Programma

Door samen te werken met onder andere onderwijs, culturele en maatschappelijke instellingen, kunstenaars en het bedrijfsleven fungeert het museum als verbindende factor. Het museum biedt context en verrassende invalshoeken en stimuleert hiermee het maatschappelijk debat over actuele onderwerpen. De programmering loopt van onderwijs naar familie- en vakantie-aanbod en sociaal maatschappelijke programma’s voor bijzondere doelgroepen.

Educatieve programma's

In veel van de educatieve programma’s van het Zeeuws Museum is er gekozen voor een vakoverstijgende en domein-verbindende benadering. Cultuur en erfgoed zit niet in een hokje; het is levend en een wezenlijk onderdeel van onze maatschappij en dat willen we tot uiting laten komen in ons educatieve aanbod.

Samen met andere partners, werken wij aan de volgende educatieve programma’s:

- Reizen in de tijd - ontwikkeling van identiteit, kennis van je eigen omgeving en geschiedenis. Samenwerking tussen Erfgoed Zeeland, Cultuurkwadraat, themamusea en basisonderwijs;

- Musea Bekennen Kleur - diversiteit en inclusie in de museale wereld (landelijk netwerk met inmiddels ruim 30 partners);

- Vleugelslag - verbinding van kunst en techniek in samenwerking met Technasia Zeeland;

- ZM in de School, de doorgaande ontwikkelleerlijn van het Zeeuws Museum, waarin met basisscholen wordt samengewerkt in de vorm van gastlessen op school en museumbezoeken;

- Het Zeeuws Museum werkt mee aan ‘Cultuureducatie met Kwaliteit’ zoals gecoördineerd door Cultuurkwadraat;

- Kunsteducatie Walcheren brengt in november de eerste groepen van het basisonderwijs weer naar het museum. Leerlingen en ouders nemen deel aan het programma Beeldtaal voor de middenbouw van het basisonderwijs.

- Voor alle bezoekers en (online) volgers van het museum bieden we een programma aan met als doel 'Leren kijken door te tekenen'. Voor het algemeen publiek werkt het museum hiervoor in samenwerking met Zeeuwse kunstenaars aan andere vormen van leren kijken en creatieve ontwikkeling. Een voorbeeld hiervan is ZM Tekenen, ook wel bekend als de ZM-tekenclub. (Zie ook www.zeeuwsmuseum.nl/nl/plan-je-bezoek/nu-in-het-museum/activiteiten/zm-tekenen en voor de volledige playlist: youtube.com/playlist?list=PLQB5_VeHdbgFuYSRmkSPb8mmWt5iFkIrD).

In coronatijd is de ZM tekenclub als online aanbod ontwikkeld met Zeeuwse kunstenaars en in de komende jaren zal ook een pendant ontwikkeld worden voor gebruik in het museum.

Kinderkunstweek

Geïnspireerd op de Kinderkunstweek bieden wij in 2022 een speciaal programma aan voor scholen onder de naam Houd van hout. Het programma bestaat uit een rondleiding in het museum, het bekijken van onze online collectie in de klas en een tekenopdracht. Deze wordt uitgevoerd na het zien van een korte film die kunstenaar Liesbeth Labeur over het werk 'Blauwe appelboom met golvende lijnen I' van Piet Mondriaan (collectie Zeeuw Museum) heeft gemaakt.

Pianist in het ZMCafé.

Teeken Akademie

Groepen leerlingen van de Teeken Akademie verkennen het museum met een opdracht -ze nemen deel aan een wedstrijd om Stadstekenklas van 2022-2023 te worden. Marjan Ruiter zit samen met Hannie Kool-Blokland en Giel Louws in de jury, die unaniem groep 6 van de Archipelschool Het Talent de meest inspirerende inzending vonden hebben en hen dus uitroepen tot Stadstekenklas 2022-2023 in november. [zie https://www.teekenakademiemiddelburg.nl/].

Jongeren en studenten gratis toegang

Om de drempel voor bezoek zo laag mogelijk te maken hebben jongeren tot en met achttien jaar en studenten van het University College Roosevelt, HZ en Scalda gratis toegang. Overige schoolgroepen/studenten ontvangen 50% korting.

Publiek & evenementen

Corona

Het jaar 2022 begint helaas toch nog met coronamaatregelen en grote voorzichtigheid ter voorkoming van besmetting. De maand januari is daarom stil. Leerlingenprogramma’s en Museum Plus Busgroepen worden afgezegd. De jaaropening en de nieuwjaarsborrel met vrijwilligers en Raad van Toezicht en Vrienden van het Zeeuws Museum zijn online verzamelmomenten.

Als onderdeel van het protest tegen de strenge maatregelen in musea en andere culturele instellingen biedt het Zeeuws Museum op 8 februari onder leiding van Marjan Ruiter eenmalig een Tai Chi les in de zaal Opstand van Dit is Zeeland.

Digitale rondleiding

Vanwege alle belemmeringen die de coronamaatregelen veroorzaken zet het Zeeuws Museum in op een digitale rondleiding met een iPad. De rondleider met iPad op zaal neemt mensen thuis mee de zaal op. Door de simpele techniek en gebruikmaking van toegang via Microsoft Teams werkt deze opstelling beter dan met de hightech robot die we in 2021 ingezet hebben. De doorontwikkeling van deze digitale rondleiding voor mensen die niet naar het museum toe kunnen of durven komen met het oog op hun gezondheid, wordt mede mogelijk gemaakt dankzij een donatie van DOW.

Tekenen in de Wonderkamers.
Foto Viorella Luciana

Families

In de vakanties bieden we weer speciale familie activiteiten aan. In de voorjaarsvakantie zijn dit familierondleidingen door de Abdij. Deelnemers met coronapas kunnen aansluitend chocolademelk drinken in het museumcafé. In de herfst- en kerstvakantie kunnen bezoekers geheimen komen ontrafelen in het museum. Met door kunstenaar Pepijn van den Nieuwendijk beschilderde wonderkisten zwerven de deelnemers rond in de Wonderkamers. Zij worden begeleid door leerlingen van het voortgezet onderwijs, studenten van HBO en UCR. De rondleiding wordt afgesloten met tekenen en schetsen.

Een goed gesprek

Als onderdeel van ons programma eenZM bieden we ook in 2022 'een goed gesprek' aan als activiteit voor bezoekers. Aanleiding voor deze gesprekken is een gezamenlijk bezoek aan de tentoonstelling Vanuit de diepte met de filminstallatie van fotograaf en kunstenaar Koen Hauser. De deelnemers die elkaar meestal nog nooit eerder ontmoet hebben komen in dit filosofisch gesprek snel nader tot elkaar. Medewerkers en museumdocenten van het Zeeuws Museum begeleiden deze gesprekken. Ook jongeren tussen de 15 en 25 jaar nemen deel aan 'een goed gesprek'.

In april vindt de Nationale Museumweek plaats met in het Zeeuws Museum 'een goed gesprek' als activiteit. Tijdens Middelburg Boekenstad op 1 mei bieden we een rondleiding en gesprek aan rondom De Profundis, een gedicht van Oscar Wilde en het kunstwerk De Profundis van Koen Hauser. Enkele jongeren die deelnemen aan de schrijversgroep voortgezet onderwijs van de Zeeuwse Bibliotheek nemen hieraan deel.

Evenementenkalender

In 2022 komen vanaf maart/april langzamerhand de gewone activiteiten zoals groepsontvangsten weer op gang. Zoals bijvoorbeeld groepsbezoeken aan onze tentoonstellingen. Met name de tentoonstelling Dichterbij Jan Heyse brengt enkele zeer geïnteresseerde groepen naar het museum. Ook tijdens de plaatselijke Kunst & Cultuurroutes worden rondleidingen in deze tentoonstelling geprogrammeerd.

In de eerste maanden van dit jaar brengen de collega’s van Museum Het Warenhuis in Axel en van het Archief in Goes een bezoek aan het Zeeuws Museum. De maandelijkse rondleidingen Onvergetelijk worden weer opgestart. Het Zeeuws Museum kan in deze eerste maanden echter geen coronaveilige afstand voor een groep van 45 tot 50 personen garanderen. Daarvoor is het gebouw te smal en ook het Museumcafé biedt onvoldoende ruimte. Zodoende kunnen pas vanaf mei weer groepen met de Museum Plus Bus worden ontvangen. In het resterend deel van dit jaar worden alsnog 25 Museum Plus Bus groepen verwelkomd met in totaal meer dan 900 deelnemers.

Testopnames voor Onvergetelijk digitaal in Dit is Zeeland.

Mei

In het weekend van 21 en 22 mei vindt Lab op Pad plaats, een programma waarmee de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een brug slaat tussen wetenschap, kunst en cultuur. Zij bezoeken dit weekend het Zeeuws Museum en stellen musea en erfgoedorganisaties uit Zeeland in de gelegenheid delen van hun collectie te laten onderzoeken. Daarvoor wordt ter plekke een speciaal laboratorium ingericht met hoogstaande apparatuur.

Op zaterdag 28 mei en op zondag 29 mei houdt dominee Leuny de Kam van de Doopsgezinde Gemeente, haar jaarlijkse dienst in het museum, ditmaal bij de tentoonstelling Dichterbij Jan Heyse.

Juni

De rondleiding Tour d’Amour op zaterdag 5 juni voor deelnemers van de Kunst & Cultuurroute is een succes: 20 deelnemers. Deze liefdestour voert de bezoeker langs objecten die allemaal iets te maken hebben met erotiek, het huwelijk, vruchtbaarheid en geboorte. Het verhaal vertelt je meer over de opvattingen die mensen in verschillende tijden en plaatsen hebben gehad over deze onderwerpen.

Zaterdag 11 juni is het weer veteranendag op het Abdijplein, met historische legervoertuigen, informatiestands, algemene publieks- en kinderactiviteiten, muziekpresentaties en kranslegging.

Op woensdag 22 juni komen de deelnemers aan het internationale symposium over Paaseiland in Leiden naar de Wonderkamers in het Zeeuws Museum. Ze bezoeken ook het Zeeuws Archief en de stad Middelburg.

Op 29 juni vindt de eerste Beeckmanlezing plaats, georganiseerd door de Beeckman Stichting, met Huib Zuidervaart.

Juli

Op 7 juli geeft Caroline van Santen een lezing ter gelegenheid van haar promotie aan de University of East Anglia (Norwich, GB).

Zaterdag 9 juli ontvangt Marjan Ruiter vertegenwoordigers van de International Dementia Care-organisatie uit Virginia (Verenigde Staten) en verzorgt samen met vertegenwoordigers van Alzheimer Nederland en de Zeeuwse Alzheimercafés een middagvullend programma.

Weven in WERKPLAATS.
Foto Viorella Luciana

In het weekend van zaterdag 16 en zondag 17 juli worden vanwege de Vriendenloterijdagen diverse rondleidingen op zaal gehouden. De 'kleurenmachine', voor het eerst ingezet tijdens de Dutch Design Week in 2018, wordt opnieuw opgesteld in de ontvangstruimte. Veel bezoekers maken gebruik van de gelegenheid en doen mee om het ontwerp van de damasten uit de streekdracht vrolijk in te kleuren.

Op vrijdag 22 en zaterdag 23 juli vindt het festival Health Event Zeeland van Yes plaats op het Abdijplein. Het Zeeuws Museum zet tijdens deze dag de weefgetouwen in de vorm van een kruiwagen uit de Werkplaats midden op het plein. Bezoekers kunnen toekijken èn meedoen aan het weven.

Augustus/september

In augustus en september kunnen de Vrienden van het Zeeuws Museum deelnemen aan een Abdijrondleiding die speciaal voor hen georganiseerd wordt. Zaterdag 10 en zondag 11 september is het Open Monumentendag met gratis entree.

Oktober

Op zaterdagmiddag 1 oktober 2022 organiseert het Zeeuws Genootschap in samenwerking met het Zeeuws Museum haar jaarlijkse Genootschapsdag, die ditmaal de vorm van een symposium heeft. Onderwerpen die aan de orde komen zijn de muntenschenking van de heer C. Rutten, de schenking van twee schilderijen van Abraham Bruinings Worrell door Toine Voets, de opening van een online expositie over de West-Indische Compagnie, een kleine opening bij de presentatie Akte van de Vrede in Parijs in de Wandtapijtenzaal en enkele andere belangrijke handschriften. Dit laatste gebeurt in het kader van 700 jaar Vrede van Parijs in samenwerking met University College Roosevelt.

Donderdag 6 oktober bezoeken de leden van de Raad van State het museum en met name de tapijtenzaal.

Van 15 tot 30 oktober is het Museumkidsweek, met tal van activiteiten door het hele museum.

De Dutch Design week (DDW) is van 22 t/m 30 oktober ook weer onsite te bezoeken, dit keer op Things that Matter @ Microlab Hall | Strijp-S (Eindhoven). Het Zeeuws Museum verzorgt een presentatie in samenwerking met Duran Lantink en het Pennywafelhuis, vooruitlopend op de expositie die in 2023 gerealiseerd wordt.

N8vdN8

Zaterdag 29 oktober is er (eindelijk) weer een N8vdN8 op locatie in Middelburg. Voor het museum dé gelegenheid om het museum open te stellen voor de inwoners van Middelburg. Dit keer wordt het programma samengesteld met de coronadreiging in het achterhoofd. Desondanks is ook ditmaal het evenement druk bezocht en fungeren museum en Abdijplein als hart van de N8vdN8. Het programma bevat zowel activiteiten op het Abdijplein als in het museum. Op het plein kun je werken aan een 'glow in the dark spiderweb' tussen de platanen midden op het plein (door KKaAT -KinderKunstAtelier) van Jessica van Dierendonck). Iedere bezoeker 'spint en spant' en knoopt een draadje van dit reuze web. Met een tekening van tien meter lang en twee meter hoog van kunstenaar en illustrator Vrouw van Rinus (Vincent van Leeuwen) uit Terneuzen, wordt de 'Leeuwenkooi' gevuld. Hierop staat talloze kunstvoorwerpen uit het museum en iedereen kan deze tijdens de N8vdN8 helpen inkleuren. Op het podium vertelt Niels Brandaan Cotterink over Jonathan de zeemeeuw. Optredens zijn er van het Westkappels koor, blacklight dancers, spoken word artiest Suzanne Krijger en tot besluit singer-songwriter Stan Bor.

Bezoekers van de N8vdN8 actief met het maken van een Glow in the dark reuzenweb.
Foto Viorella Luciana

In het museum zijn verschillende verhalen op zaal en is vooral de 'Zeevonk experience' van studenten van de HZ een populaire happening. Iedereen wordt uitgenodigd om selfies te maken (Do it your selfie) en kan komen tekenen en schetsen in de Wonderkamers.

Op 25 oktober ontvangt het museum vertegenwoordigers van het Odensehuis Walcheren, een inloophuis waar mensen met dementie en hun naasten elkaar kunnen ontmoeten.

November

Gelukkig starten na lange afwezigheid door corona in november de colleges van de Vrije Academie weer.

Op zondag 27 november organiseren Virusgrafiek en het KZGW een lezing over Harry van Kruiningen. In de collectie van het Zeeuws Museum bevinden zich meerdere werken van zijn hand.

December

Het bestuur van het Prins Bernhard Cultuurfonds brengt op 9 december een bezoek aan de tentoonstelling Ons Dorp en de zee, welke ze financieel mede mogelijk hebben gemaakt.

Sociaalmaatschappelijke programma's

Afasie

Het Afasiecentrum Zeeland in Goes en het Zeeuws Museum willen het museum toegankelijker maken voor mensen met afasie. Personen met afasie hebben ten gevolge van niet-aangeboren hersenletsel (bijvoorbeeld na een beroerte, hersenbloeding of ongeluk), moeite met één of meer onderdelen van de taal. Zij kunnen zowel moeite hebben met de actieve (spreken en schrijven) als met de passieve taalvaardigheden (luisteren en lezen). Door een of andere vorm van communicatiestoornis zijn zij veelal beperkt in hun participatie in de samenleving, omdat het de omgang met anderen heel lastig kan maken.

Om deze groep (weer) naar het museum te krijgen, is een aparte aanpak vereist. In navolging van het Van Abbemuseum in Eindhoven is er voor gekozen een speciale rondleiding voor deze doelgroep te ontwikkelen. In april hebben twee rondleiders een groep afasiepatiënten in het museum rondgeleid. Een van hen was eerst te gast op het Afasiecentrum om wat over het ZM te vertellen en vooral ook te laten zien. Tevens kon zo een inschatting gemaakt worden van het niveau van hun taalbegrip, waarbij het extra lastig is dat er geen twee afasiepatiënten hetzelfde zijn. Afasie uit zich bij iedereen weer anders. Voor allen geldt echter dat de rondleider rustig en in korte zinnen moet spreken. Bovendien moet er sprake zijn van een prikkelarme omgeving. Een video met geluid is bijvoorbeeld zeer storend. Ook is het belangrijk dat de rondleider regelmatig toetst of zijn publiek hem/haar kan volgen. Bij de rondleiding waren ook twee logopedisten van het Afasiecentrum betrokken. Deze schreven op een whiteboard in steekwoorden wat de rondleiders vertelden. Die geheugensteuntjes bieden houvast en geven structuur.

Bij de evaluatie bleek dat de deelnemers met name veel baat hadden bij het bezoek vooraf door de museumdocent die de rondleiding verzorgt.

Dit project is er op gericht deze doelgroep met behulp van kunst uit zijn isolement te halen. De gedachte hierbij is dat je ook van kunst kunt genieten met weinig woorden.

In de periode 2021-2024 ligt de focus van het Zeeuws Museum op het onderzoek of vanuit de kracht van kunst en cultuur een bijdrage geleverd kan worden aan de bestrijding van eenzaamheid. Dit vormt een groot maatschappelijk probleem dat door de coronapandemie extra actueel en urgent is geworden. Binnen het domein-overstijgende programma eenZM wordt de samenwerking gezocht met overheden, maatschappelijke partners en partijen binnen de museale en culturele sector. Hiervoor heeft het museum op voorspraak van de Provincie Zeeland en met steun van de vier grote Zeeuwse steden een bijdrage gekregen uit de Basisinfrastructuur (BIS-regeling) 2021-2024, Programma Regionale Musea voor het programma eenZM.

De bestaande programma’s in de Werkplaats, Huis van Herinnering en Onvergetelijk Zeeuws Museum worden indien van toepassing aangepast en/of uitgebreid en jaarlijks ontwikkelen we één nieuw project, steeds met een andere doelgroep en met een experimentele aanpak. Het programma heeft als naam eenZM gekregen (spreek uit: een zet èm). Je kunt dit lezen als eenZAAM of als één ZEEUWS MUSEUM. We geven deze naam een positieve lading van eenheid en verbondenheid die geassocieerd kan worden met de landelijke campagne ‘Een tegen eenzaamheid’.

Stand van zaken op vier hoofdpunten ten aanzien van de voor dit project gestelde doelen en te bereiken eindresultaten:

1. Jaarlijks (deelproject)

De komende vier jaar wordt elk jaar bij één van de tijdelijke tentoonstellingen een nieuwe aanpak gecreëerd samen met een concrete doelgroep op basis van (één van) bovenstaande uitgangspunten. Ter ondersteuning en inspiratie worden best practices verzameld van projecten (zowel binnen als buiten de cultuursector) ter bestrijding van eenzaamheid.

Bij de presentatie Vanuit de Diepte, die van start ging op 25 september 2021 en loopt tot 8 januari 2023, worden op socratische wijze gesprekken gevoerd in groepjes van zes tot acht personen. (Zie ook zeeuwsmuseum.nl/nl/plan-je-bezoek/nu-in-het-museum/tentoonstellingen/vanuit-de-diepte). Vertrekpunt van deze gesprekken is het gezamenlijk bekijken van een kunstwerk. In de loop van de presentatie worden andere kunstwerken toegevoegd. De gesprekken worden begeleid door medewerkers en rondleiders van het Zeeuws Museum die hiervoor een in-huis training hebben gevolgd.

De deelnemers tot nu toe zijn vaak afkomstig uit ons eigen netwerk, zoals bijvoorbeeld vrienden, familie en kennissen van onze (vrijwillige collega’s), vrienden van kinderen van collega’s. Grootste knelpunt blijkt het bereiken van de potentiële deelnemers buiten onze eigen kring. Na intensivering van de online campagnes die oproepen om deel te nemen aan de gesprekken komen er steeds meer mensen van buiten ons directe netwerk.

Een goed gesprek bij de presentatie Vanuit de diepte.
Foto Viorella Luciana

Om de effectiviteit te meten van deze aanpak is een impactmeting ontwikkeld onder begeleiding van het bedrijf Avence (avance-impact.nl/nl/opleidingen/impact-training-essentials/). Deze begeleiding is aangeboden door het VSBfonds.

Voor deze meting hebben we zowel deelnemers als gespreksbegeleiders vragenlijsten laten invullen om zo te leren wat de gesprekken teweegbrachten, zowel direct na het gesprek als enkele weken erna. De eerste resultaten van de meting geven aan dat we onze doelen met deze gesprekken bereiken. Mensen voelen zich na deze gesprekken meer verbonden met elkaar en het samen kunst bekijken speelt daarin een belangrijke rol. Het door ons gewenste olievlekresultaat waarbij deelnemers andere deelnemers aanbrengen is echter beperkt.

Het resultaat van de impactmeting geeft aanleiding om ook voor een aantal andere deelprojecten van het eenZM-programma de effecten in beeld te brengen. Hiervoor is in november een medewerker aangenomen. Madeleine Roelfsema heeft eerder voor haar masterscriptie aan de Universiteit voor Humanistiek in opdracht van het Zeeuws Museum onderzoek gedaan naar verschillende manieren waarop musea met projecten kunnen bijdragen aan de bestrijding van eenzaamheid (best practice onderzoek).

Het volgende project in het kader van eenZM betreft een samenwerking met kunstenaar Duran Lantink. (duranlantink.com/about) Lantink is onderscheidend in zijn manier van upcycling (van kleding) en zijn speelse en inclusieve manier van werken. Op basis van ontwerpen van Lantink zullen vrijwilligers van het Zeeuws Museum en deelnemers aan het Pennywafelhuis in Middelburg nieuwe werken creëren die in een tentoonstelling vanaf 22 april 2023 zullen worden getoond. Zowel gedurende de voorbereiding van de expositie als tijdens de looptijd zullen de Werkplaats van het museum en de daarin werkzame vrijwilligers een belangrijke rol spelen. (Meer informatie over het Pennywafelhuis bij punt 2.)

De eerste voorbeelden van de samenwerking zijn gepresenteerd tijdens de DDW 2022.

2. Doorontwikkeling bestaand aanbod

Bestaand, succesvol aanbod van het Zeeuws Museum wordt doorontwikkeld samen met nieuwe partners en andere doelgroepen. Dit zijn de sociaal-maatschappelijke programma's Onvergetelijk, Huis van Herinnering en de Werkplaats.

Tijdens de lockdowns heeft het museum geëxperimenteerd met online, interactief aanbod. Uit deze proeven is een online versie van het programma Onvergetelijk voortgekomen. Voor doorontwikkeling van de ouderen programma’s Huis van Herinnering en Onvergetelijk wordt een nieuwe vaste partner in de zorg gezocht. Na een directiewissel heeft de vorige zorgorganisatie zich teruggetrokken als vaste ontwikkelpartner. De organisatie blijft wel afnemer/consument van het gezamenlijk ontwikkelde product. De (beoogde) nieuwe vaste partner voor innovatie is WVO Zorg. Deze organisatie en het Zeeuws Museum liggen qua kernwaarden en innovatief vermogen dicht bij elkaar.

Voor doorontwikkeling van de Werkplaats zijn we een samenwerking gestart met het community art centrum Pennywafelhuis in de wijk Dauwendaele in Middelburg (pennywafelhuis.nl/). In deze wijk wonen veel mensen met een migratieachtergrond, psychische problemen of een verslavingsverleden. Door hun achtergrond ervaren veel bewoners een grote mate van eenzaamheid. Daarnaast komt deze groep niet of nauwelijks in een museum. Met deze samenwerking willen we hen bereiken in hun eigen omgeving. Inmiddels is er een uitwisseling tot stand gekomen waarbij een aantal vrijwilligers van de Werkplaats regelmatig naar het Pennywafelhuis gaat om daar met de deelnemers te werken en omgekeerd komen er inmiddels deelnemers uit Dauwendaele naar het museum om mee te werken in de Werkplaats. Hierbij vindt uitwisseling van kennis op basis van gelijkwaardigheid plaats. Zowel vrijwilligers als deelnemers van Pennywafelhuis geven aan dat ze het fijn hebben met elkaar en er naar uitzien om met elkaar te werken.

Kunst op recept

Een van de te testen methoden in het kader van eenZM betreft 'Museum on prescription'. Sinds begin 2022 werken we als partner mee aan een variant van deze benadering, namelijk Kunst op recept. Dit programma is een initiatief van Welzijn Middelburg en Kunst Educatie Walcheren. Het doel is de veerkracht van mensen te vergroten door op doktersrecept deel te nemen aan kunst. In plaats van medicijnen, die vaak vooral de symptomen van de klacht bestrijden, ondersteunt een cursus of culturele activiteit bij het voorkomen of verminderen van klachten. Aan het project doen vijf huisartsenpraktijken uit Middelburg mee. De aandacht ligt niet op de klacht (ziekte) maar op de kracht (veerkracht en betekenisvol je leven invullen). Uit onderzoek blijkt dat mensen die bijvoorbeeld kozen om als vrijwilliger aan de slag te gaan of een fotografiecursus te volgen, zich nuttig gingen voelen en hierdoor meer zelfwaardering en zelfvertrouwen kregen. Dit leidde tot herstel van hun medische klachten en zodoende ook tot minder frequent bezoek aan de huisarts. Ook de deelnemer in het Zeeuws Museum geeft aan dat haar werkzaamheden in de werkplaats er sterk aan bijdragen dat ze zich beter voelt.

3. Overdracht

Methodieken/vormen van procesbegeleiding die effectief zijn worden overgedragen aan andere Zeeuwse musea die zelf aangeven dat zij interesse hebben in deelname en bereid zijn de aanpak structureel op te nemen in hun eigen aanbod. Op deze manier kunnen we doelgroepen bereiken in hun eigen omgeving (drempelverlagend). Dit is mogelijk omdat in Zeeland zowel in de stedelijke regio (Z4 - Middelburg, Vlissingen, Terneuzen en Goes) als in de meer landelijke omgeving zich veel musea bevinden.

Door de verschillende lockdowns en overige beperkingen vanwege Covid-19 hebben we nog weinig aandacht kunnen besteden aan de overdracht van kennis. Op 1 september start een nieuwe medewerker die zich gaat richten op het verbinden van nieuwe doelgroepen en partners en een belangrijke rol zal gaan spelen in de overdracht van kennis. Voor de overdracht van kennis van Huis van Herinnering is inmiddels de basis gelegd voor een publicatie in de vorm van een 'How to' handleiding.

4. Vertaling en integratie

We willen inzicht krijgen in hoeverre en op welke manier de filosofie van The Useful Art Movement kan worden vertaald naar en toegepast in de praktijk van het Zeeuws Museum. Of anders geformuleerd: we willen begrijpen hoe we een museumbezoek en kunst en erfgoed meer kunnen integreren in de samenleving.

Van de projecten zijn tot op heden nog onvoldoende resultaten bekend om te kunnen besluiten of deze succesvol en overdraagbaar zijn. We zijn op dit moment dan ook nog niet in staat om te voldoen aan deze laatste doelstelling.

OF/BY/FOR ALL

Sinds 2021 nemen we deel aan het Change Network van OF/BY/FOR ALL. In 2022 hebben we contacten gelegd met onze community of interest. Ook hebben we een veranderplan opgesteld met acties waardoor het museum voor deze doelgroep meer representatief (OF), samenwerkend (BY) en verwelkomend (FOR) moet worden. Voor het opstellen van dit plan hebben we nauw samengewerkt met meerdere partners die ons helpen om een langdurige relatie met deze gemeenschap tot stand te brengen. Gaandeweg het jaar kwamen we erachter dat we onze community of interest preciezer moesten definiëren. We richten ons daarom nu op Zeeuwse lhbtqia+ers die deel uitmaken of hebben gemaakt van een 'gekozen familie'.