Collectie

Het Zeeuws Museum bewaart en verzamelt Zeeuws cultureel erfgoed voor mensen van nu en later. De museale collectie vertelt verhalen over de samenleving en toont historische ontwikkelingen. Collectiestukken zijn een middel om met andere ogen naar jezelf en naar de samenleving te kijken. Door de collectie actief te gebruiken en te delen, helpen we mensen om zich te kunnen verplaatsen in een andere tijd, in een andere wereld en ook in andere gezichtspunten. Mensen worden gestimuleerd zich er blijvend mee te identificeren en nieuwe netwerken en gemeenschappen kunnen dit gebruiken voor hun ontwikkeling.

De meeste objecten zijn niet gemaakt om eeuwenlang mee te kunnen gaan. Een collectie voor de toekomst bewaren gaat dan ook niet vanzelf. Objecten hebben voortdurend aandacht en onderhoud nodig om verval en ouderdomsverschijnselen tegen te gaan. Er wordt dan ook door eigen medewerkers en externe deskundigen doorlopend aan de collectie gewerkt. Daarnaast is aan de collectie nog steeds veel te ontdekken, mede als gevolg van nieuwe onderzoekstechnieken, waardoor nieuwe vragen worden opgeroepen. De collectie is niet statisch, maar is voortdurend in beweging, door bruiklenen, schenkingen en aankopen. Soms gaat het om tijdelijke aanvullingen in verband met een tentoonstelling, waarvoor het Zeeuws Museum van andere instellingen of particulieren bruiklenen mag ontvangen. Uit de eigen collectie gaan ook regelmatig objecten op reis. Zo kan ook buiten de eigen museummuren en zelfs buiten de provincie van het cultureel erfgoed van Zeeland worden genoten.

Behoud en beheer

Een overvolle collectiewissel voor drie tentoonstellingen met bruiklenen uit binnen- en buitenlandse musea en van diverse kunstenaars en particulieren maakt 2023 een intensief jaar. Team collectie krijgt bijzondere werken in handen, wat een grote eer is. Achter de schermen van het museum is het daarmee dus ook een en al drukte. Een behoorlijk aantal nieuwe verwervingen moeten worden verwerkt: ze worden onderzocht op conditie en schade, gereinigd, gefotografeerd, verpakt, van nummer en standplaats voorzien en ingeschreven in de database. Sommige collectiestukken die al geruime tijd wachten op onderhoud, kunnen nu eindelijk behandeld worden vanwege een extra verkregen budget. Soms gaat dit om ’eerste hulp’ conservering, waardoor een object in ieder geval behoudsveilig (houtworm- en schimmelvrij) in het depot kan worden opgenomen. Maar ook grotere behandelingen, wenselijk voor behoud en presentatie, worden uitgevoerd.

Bijzondere behoudsprojecten
Een bijzonder behoudsproject dit jaar is een uit lindenhout gesneden kop met het gewei van een hert (Collectie Zeeuws Genootschap, G2616). Dit object werd ooit getoond als een jachttrofee in Kasteel Popkensburg in Sint Laurens, maar is daarna in onbruik geraakt. Door vele vraatgaatjes is het gewei ernstig verzwakt, maar tijdens de restauratie wordt het weer stabiel gemaakt. Afgebladderde verflacunes worden opgevuld en ingekleurd zodat het forse object weer presentabel is. Als verrassing kwam op de cartouche de precieze datering van 1616 tevoorschijn. Inmiddels is het gewei weer helemaal opgeknapt en klaar voor een mooie plek in het museum.

Restauratie wandtapijt door ICAT Textielrestauratie

Een tweede bijzondere restauratie is die van een zestiende-eeuws wandtapijt uit de collectie van de Provincie Zeeland, in beheer bij het Zeeuws Museum. Het tapijt is vermoedelijk geweven in Oudenaarde (België) en hing ooit in de voormalige provinciale commissiekamer. Het tapijt beeldt een mythologische jachtscène uit, het verhaal van Cephalus en de speer uit het zevende boek van de Metamorfosen van Ovidius. Fantasiedieren zoals een Griffioen en een gestippelde panter omringen dit verhaal. Zwaar verontreinigd door de vele sigaren die ooit in de provinciale commissiekamer gerookt zijn, wordt het tapijt nu behouden door onder meer droge en natte reiniging zodat nicotine en andere zuren er uit spoelen. Wat het tapijt aantrekkelijk maakt is niet alleen het geweven verhaal aan de voorkant, maar zeker ook de ongeëvenaarde pogingen tot herstel aan de achterkant. Ontelbare lapjes en stopsels houden dit wandkleed bij elkaar. De lapjes stof dateren uit verschillende periodes, wat een nader onderzoek naar tijdsbepaling vraagt. Helaas is niet bekend wie deze liefdevolle handelingen heeft uitgevoerd.

Een derde behoudsproject betreft enkele prijsbandjes, boekjes die tot in de negentiende eeuw aan leerlingen werden gegeven die een goede prestatie leverden op school. Het ligt in de bedoeling na conservering de totale inventarisatie van prijsbanden in Zeeuwse instellingen, waaronder het Zeeuws Museum, in de loop van 2024 te publiceren op het Wetenschapsplatform van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (KZGW). Op deze wijze kunnen geïnteresseerden onder meer gericht zoeken naar prijsbanden van een bepaalde stad, naar een onderscheiden leerling en specifieke bandkenmerken, zoals het gebruikte stadsstempel of een indicatie welke binderij de band gemaakt heeft.

Conserveringen en restauratiewerkzaamheden door externe deskundigen

Textiel
ICAT Textielrestauratie B.V., Cruquius
• Wandkleed mythologische jachtscène, collectie Provincie Zeeland, BrXX-01

Metaal
Metaalrestaurator Iris Mahu
• Onderhoudsbehandeling installatie in openbare ruimte Abdijplein, Sjuul Joosen, The Unveiling, collectie ZM M16-015
• Emmerspuit van de Oostkerk, Middelburg, collectie ZM M04-031
• Pestklokje van de voormalige Godshuizen, collectie Zeeuws Genootschap G11-029
• Degens met lederen schedes behorende bij het uniform van een van de gedeputeerden van Provinciale Staten
• Etsplaten van kunstenaar Cor de Wolff
• Diverse kleine archeologische voorwerpen

Papier
Boekrestauratie De Valk, Middelburg
• Walcherse Huwelijkskaartenkast van het huwelijk tussen Jan Koppejan en Jacomina Schout, Biggekerke 1911, collectie ZM, M21-004
• Prijsbandjes: J. Zender, De trap des Levens, collectie ZM M77-007 (uitgereikt aan M.J.P. Gillissen); Madame Dufrenoy, Cabinet du petit naturaliste, collectie ZM, M64-166-07; Jan van ter Veen, Kleine gedigten voor Kinderen, collectie ZM, M64-166-07 (conserveringsproject i.s.m. Zeeuwse Bibliotheek)

Schilderijen
Restauratieatelier Barbara Susijn, Monster
Eerste hulp conservering van doeken uit de quarantaine ruimte:
• Anoniem, schoorsteenstuk Schip “Prins Willem” in storm, collectie ZM, M74-003
• Cor de Wolff, Boerderij aan het water, collectie ZM, M20-052
• Cor de Wolff, Winterlandschap, collectie ZM, M20-051
• Karel van Veen, portret van Christina Catharina Leendertse-de Buck, collectie ZM, M2023-033
• J. Spoel, portret Koning Willem III, collectie Zeeuws Genootschap, G1652
Restauratie voor behoud en presentatie:
• J.B. Deghers, Gezicht op Veere vanaf het water, collectie Zeeuws Genootschap, G1666

Schilderijlijsten
Van der Veen Lijstenatelier, Delft
• Ovalen ornamentlijst behorend bij schilderij G1652
• Ornamentlijst behorend bij schilderij G1666

Hout
Stefan Schelling Meubelrestauratie, Kamperland
• Wandtrofee, Gewei van een Frans hert op kop van hout en op een houten cartouche, collectie Zeeuws Genootschap, G2616

Onderzoek

Onderzoekers op bezoek
In 2023 hebben verschillende onderzoekers het museum en -depot bezocht om collectiestukken te bestuderen. Er waren opvallend veel bezoeken van collega’s van andere musea die objecten kwamen bezichtigen ter voorbereiding op toekomstige tentoonstellingen en presentaties. Zo kwamen Rijksmuseum-conservatoren decoratieve objecten en enkele meubels bestuderen. Het Fries Museum en het Stadhuismuseum Zierikzee hebben elk met het oog op een nieuwe presentatie de archeologische collectie bekeken. Het Rijksmuseum van Oudheden heeft archeologische voorwerpen voor de tentoonstelling Het jaar 1000 bestudeerd. Het Marie Tak van Poortvliet Museum bezocht ons om werken van Jacoba van Heemskerck te bekijken.

Naast bezoeken aan de collectie ter voorbereiding op tentoonstellingen is de collectie ook vanuit onderzoek-oogpunt bezocht. Museum Catharijneconvent heeft ter voorbereiding van een publicatie het zilver van de Waalse kerkgemeente onderzocht. In het kader van hun onderzoek naar Zeeuwse gildepenningen hebben twee particuliere onderzoekers de collectie bestudeerd. Een andere particuliere onderzoeker onderzocht de Sprenger-collectie. Erfgoed Zeeland heeft archeologisch materiaal afkomstig van Oranjezon onderzocht. Een UCR-student bestudeerde het portret van Jan Zonder Vrees voor een studieopdracht. Een onderzoeker heeft twee Japanse boekjes onderzocht. Een van de conservatoren van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) kwam de Bal-collectie - in langdurige bruikleen van de RCE bij het Zeeuws Museum - bezichtigen.

Provinciale subsidie
Voor 2023-2024 heeft de Provincie Zeeland subsidie beschikbaar gesteld voor het doen van collectie-gerelateerd onderzoek. Dit vormt een welkome aanvulling op het eigen zeer beperkte onderzoeksbudget van het Zeeuws Museum. De achterliggende gedachte voor verstrekking van deze subsidie is dat collectieonderzoek het mogelijk maakt om het potentieel van de museale collectie beter te kunnen benutten en breder in te kunnen zetten. Inzet is om een aantal onderzoeken die in de Collectiewaardering 2022 zijn geïdentificeerd te laten uitvoeren. In het kader van de subsidie heeft Questionmark Research een reeks tekeningen en prenten gelieerd aan Johan Pieter Bourjé (1774-1834) en leden van de Van Altena-familie uitgezocht en geordend. Daarnaast was het door de subsidie mogelijk om gevolg te geven aan het onderzoeksproject Zeeuws zilver. Een onderzoeker kon een aantal weken worden ingehuurd om verder te gaan met het inventariseren en vastleggen van de zilvermerken van Zeeuwse zilversmeden. Daarnaast heeft eveneens ten behoeve van dit project een archiefonderzoeker, ook werkzaam als Mellon Postdoctoral Fellow bij het Rijksmuseum, onderzoek gedaan in het Zeeuws Archief.

Conservatoren Stipendium
Mede met dank aan het Conservatoren Stipendium van het Prins Bernard Cultuurfonds kon kunsthistoricus Lisanne den Hartog tot eind september drie dagen per week worden aangesteld als junior conservator. Haar werkzaamheden lagen op het terrein van de voorbereidingen op de tentoonstelling De omgekeerde wereld van Adriaen van de Venne. Naast een aantal praktische zaken rondom de voorbereidingen van de tentoonstelling, heeft zij onder meer onderzoek gedaan naar boekillustraties en prenten en hierover bijdragen geschreven voor onder meer de tentoonstellingspublicatie en een tijdschriftartikel.

Lezingen en artikelen
Inzichten en kennis over de collectie worden gebruikt in presentaties en tevens waar mogelijk beschikbaar gesteld voor (externe) onderzoekers, maar ook graag gedeeld met het publiek. Medewerkers nemen daarom regelmatig deel aan symposia en schrijven artikelen of verzorgen lezingen over de collectie. Directeur Marjan Ruiter geeft regelmatig presentaties over het beleid van het museum voor verschillende doelgroepen in Zeeland.

Artikelen en publicaties in 2023
Lisanne den Hartog, junior conservator:
• Tentoonstellingspublicatie De omgekeerde wereld van Adriaen van de Venne. Zwolle/Middelburg: Waanders/Zeeuws Museum (co-auteur, pp. 31-36 / 40-45).
• Artikel 'Weerspiegeling van de dwaasheid van de mens.' In: Tijdschrift Zeeland 2023 (3): 26-29.
Caroline van Santen, conservator / tentoonstellingsmaker:
• Artikel ‘Markant multitalent. De omgekeerde wereld van Adriaen van de Venne.’ In: Vind magazine 52: 58-65.
• Tentoonstellingspublicatie De omgekeerde wereld van Adriaen van de Venne. Zwolle/Middelburg: Waanders/Zeeuws Museum (co-auteur, pp. 17-29 / 37-38, en redacteur).
• Artikel ‘Nieuw licht op Het vertrek.’ In: Tijdschrift Zeeland 2023 (3): 12-19.
• Artikel ‘Gekkigheid met boter.’ In: Tijdschrift Zeeland 2023 (3): 20-22.
• Artikel ‘Molanus speelde leentjebuur bij Van de Venne.’ In: Tijdschrift Zeeland 2023 (3): 23-25.

Onderzoek honorair conservatoren

Genootschapsdag
Op 25 november 2023 vindt de jaarlijkse Genootschapsdag plaats. Omdat het Zeeuws Museum een groot deel van de collectie van het Koninklijk Zeeuws Genootschap der Wetenschappen (KZGW) beheert, organiseren we gezamenlijk deze dag voor de leden ervan. Het programma bestaat uit een combinatie van presentatie van onderzoek en een bezoek aan het museum. Mireille Shih vertelt over haar onderzoek naar de bijzondere portretbeeldjes in de collectie van het genootschap. Katie Heyning en Aagje Feldbrugge presenteren hun onderzoek en het daaruit voortkomende boek over Nehalennia altaren en votiefstenen Steenrijk Domburg.

Archeologie
Conservatoren Aagje Feldbrugge en Katie Heyning hebben een aantal archeologische objecten toegevoegd aan de online collectie van het KZGW. Er is ook goede voortgang geboekt met het registreren en determineren van voorwerpen in de collectie. Ter gelegenheid van het verschijnen van het boek Steenrijk Domburg is in het Zeelandpaviljoen in de ZB | Bibliotheek van Zeeland een kleine KZGW-expositie gemaakt (7-12-2023 tot en met 13-01-2024) met boeken, tekeningen en prenten uit de bibliotheek, alsmede diverse objecten uit het museumdepot en uit het Zeeuws Archeologisch Depot.

Naturalia
Conservator Hester Loeff is hoofdzakelijk bezig geweest met het ordenen van de collectie mensenschedels. Komend jaar zal het bij Erfgoed Zeeland aanwezige deel menselijke collectie van de KZGW bestudeerd worden. Hester Loeff is ook betrokken bij het internationale project ‘Bridging the North Sea’ waarbij een inventarisatie gemaakt wordt van alle strandvondsten, inclusief menselijk en dierlijk materiaal, die betrekking hebben op de Romeinse aanwezigheid in Zeeland. Op termijn kan dit veel nieuwe gegevens opleveren over de Romeinen in Zeeland.

Conservatoren schelpen (mollusken) Freddy van Nieulande en Herman Nijhuis en nieuwe collega Peter Moerdijk hebben veel tijd besteed aan het invoegen en invoeren van de in 2022 door Freddy geschonken collectie mollusken en andere fossielen. Ook is gestart met de controle van de ‘Collectie Keijzer’ (uit 1869) op juiste determinatie en nomenclatuur.

Conservator zoogdieren Jan Piet Bekker controleerde naam- en standplaats van de landzoogdieren in het depot, en verrichtte tevens onderzoek naar Noorse woelmuizen in Nederland en speciaal in Zeeland.

Gerard Heerebout, conservator overige naturalia, zocht naar meer gegevens over de geïnventariseerde collectie natuurhistorische voorwerpen om zo de wetenschappelijke waarde ervan te vergroten. Deze zoektocht was niet altijd even succesvol. Gestart werd bij de voorwerpen van de lijst beschermd cultuurbezit, waarvan vaak maar weinig bekend is. Bijvoorbeeld de ‘uitlandsche rups’, een rups van ongeveer 14 cm lang (NHG002), een aantal neushoorn-hoorns (NHG20002-4, 3600-BEV-Z-69-1, 2, 3, 4) en een preparaat van een krokodil die uit het ei kruipt (NHG98-168). Ook wat geologisch materiaal kreeg enige aandacht, zoals een flesje aardolie (NHG10021) en een stukje turf (NHG10020).

Munten en Penningen
In 2022 is begonnen met het overbrengen van objecten in de muntencollectie van de oude zuurhoudende kartonnen munthouders naar nieuwe kunststof capsules, die een betere conservering van de munten moeten garanderen. Vanwege de constatering dat door allerlei oorzaken munten in verkeerde munthouders waren opgeborgen, is besloten de gehele collectie opnieuw te determineren, en tegelijkertijd te voorzien van foto’s en te koppelen aan gepubliceerde (online) informatie in een database. Eenmaal in de nieuwe capsules met inventarisnummer is de kans op verwisseling sterk verkleind. In 2023 is de verhuizing van deelcollecties middeleeuwen, nieuwe, moderne en hedendaagse tijd afgerond. De benodigde materialen voor deelcollecties antieke munten en penningen liggen nu klaar; alleen voor penningen groter dan 50 millimeter moet nog een alternatief worden gevonden.

De aanwinsten dit jaar zijn nieuwe getuigen van fenomenen in de Zeeuwse geschiedenis of zijn een aanvulling op collecties die in het verleden zijn aangelegd, zoals bijvoorbeeld van de Société Hollandaise-Belge des Amis de la Médaille d’Art, die in de periode van 1901 tot 1920 jaarlijks meerdere penningen van Nederlandse en Belgische kunstenaars uitbracht. Ook zijn ‘penning-achtige’ objecten uit het dagelijkse leven aan de collectie toegevoegd, niet specifiek Zeeuws maar wel hier gebruikt, waarvan waarschijnlijk voor volgende generaties de betekenis en context volkomen onduidelijk zal zijn. Een voorbeeld hiervan is de munt of actiepenning van Wij zijn De Stad Middelburg.

De Teeken Akademie Middelburg looft vanaf 2023 een penning uit als prijs voor jong Zeeuws tekentalent. Deze prijs is een kopie van de prijspenning die dezelfde Teeken Akademie uitgaf in 1778, welke is uitgeleend aan het bestuur van de Teeken Akademie om een reproductie te vervaardigen.

Een uitwisseling van foto’s en gegevens van de KZGW muntgewichten en muntgewichtdozen heeft plaatsgevonden met de internetsite muntgewicht.nl. Ook vond uitwisseling plaats van vindlocatiegegevens en fotomateriaal van de middeleeuwse munten in de collectie met het team van PAN (Portable Antiquities of the Netherlands). Een uitwisseling van informatie is tevens verleend inzake een website over baken- en andere loodjes en inzake een nog te publiceren catalogus over brandspuitpenningen.

Medewerking is verleend aan een nog te publiceren studie naar dubbele Zeeuwse dukaten van het Spaanse type (1581-1591) geslagen in de munt te Middelburg. Tevens is verklarende tekst geleverd bij een aantal objecten ten behoeve van opname in de KZGW Tijdgraver app.

Tijdens zijn bezoek aan de collectie Zeeuwse gildepenningen van het KZGW op 4 december heeft Chris Teulings het KZGW een penning geschonken van het kuipersgilde uit Sluis, naast catalogi over gildepenningen van D.A. Wittop Koning (1978) en J. Dirks (1878).

Publicaties
• Bekker, J.P., 2023. The form radnensis in the upper second molar in isolated subpopulations of the root vole (Alexandromys oeconomus arenicola) in the Netherlands. Lutra 66 (1): p. 3-11.
• Feldbrugge, A., ‘Het raadsel van de Boterkapel’, in: Dekker, Jeanine (eindred.), Domburg, vergezichten over 800 jaar stad. Goes: Het Paard van Troje.
• Heyning, Katie en Aagje Feldbrugge, 2023. Steenrijk Domburg. De lotgevallen van de stenen uit de Nehalenniatempel. Werken uitgegeven door het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, deel 21.
• Nieulande, F.A.D. van, D.F. Hoeksema, H.W. Nijhuis & A.C. Rijken, 2022. De fossiele schelpen van de Nederlandse kust II, deel 17. Velutinidae , Triviidae . Eratoidae en Ovulidae. Spirula 431: p. 16-25.
Dit laatste artikel is voorloper van het definitieve deel van deze schelpengroep in het tweede deel van De fossiele schelpen van de Nederlandse Kust. Het eerste deel verscheen in 2010. In het tweede deel (in wording) komen de slakken (Gastropoda) aan bod.

Aankopen

links: Aankoop Jan Heyse, Zuid-Bevelandse Madonna met kind
rechts: Aankoop jurk Duran Lantink op Parijse catwalk - foto Duran Lantink

• Lisette Olsthoorn, Fantasies on How To Strike, 2009 (multimedia-installatie)
• Max van Loon, De Mentor, 2022 (textiel)
• Muntschat van 40 zilveren en gouden munten, een aantal verguld zilveren kralen en een haarnaaldknop in een gebroken aardewerken pot, ca. 1496-1569
• Reeks werken waaronder Zuid-Bevelandse madonna met kind en D'meisken metten sconen vlechtken door Jan Heyse, 1900-1950
• Duran Lantink, Crackle Tendril (fashion sculpture), 2022-2023 (textiel)
• Duran Lantink, Antique White Dress (fashion sculpture), 2022-2023 (textiel)

Bijzondere aankoop
Een van de aansprekende werken in de tentoonstelling protest processie parade is De Mentor van Max van Loon (Utrecht, 1999). De Mentor past heel goed in de doelstelling voor deze presentatie, namelijk dat het gaat om ‘textiel als medium om uiting te geven aan waar je voor staat, waar je bij hoort of waar je je zorgen over maakt.’ De Mentor wordt aangekocht voor de collectie van het Zeeuws Museum, omdat dit werk net als de nationale feestrok - waarvan het museum er al enkele heeft verzameld - laat zien hoe textiel een hele persoonlijke ervaring of ontboezeming kan uitdrukken en tegelijkertijd als universeel symbool van vrijheid gelezen kan worden.

links: Max van Loon, De Mentor rechts: Nationale feestrok, collectie Zeeuws Museum

De Mentor is onderdeel van een installatie waarmee Max van Loon in 2022 afstudeert aan ArtEZ BEAR Fine Art (Base for Experiment, Art & Research). Met zelfontworpen kostuums creëert Van Loon archetypische karakters die tot leven komen in performances. De kunstenaar laat zich inspireren door traditionele poppenkasten, het circus en het middeleeuws theater. De Mentor is op het lijf geschreven van Max’ echte mentor Gijs Assman, die hem begeleidt tijdens zijn studie en die de rok ook draagt tijdens diens afstudeershow. Van Loon omschrijft het werk als ‘een soort puberale roep om bevestiging en erkenning; een verlangen om zowel hem (de mentor) als mijn eigen vader trots te maken’. Gijs Assman werkt eerder zelf als kunstenaar met het onderwerp nationale feestrok, een term die kort na de Tweede Wereldoorlog wordt bedacht door Mies Boissevain-van Lennep (1896-1965). De feestrok wordt gemaakt van dierbare lapjes en restjes kledingstukken van familie en vrienden. Er worden na de oorlog veel feestrokken gemaakt waardoor het fenomeen uitgroeit tot een symbool van de wederopbouw en het zelfbewustzijn van de vrouw.

Schenkingen

• Een speld, een paar manchetknopen, een schildje van een theelepeltje en een paar Zeeuwse broekknopen. Particuliere schenking, Muntedam.
• Aquarellen van jonge vrouwen in Noord-Bevelandse, Walcherse en Axelse dracht gemaakt als promotiemateriaal voor “Zeeuwse Meisjes” boter en een kartonnen verpakking van “Zeeuwse meisjes”-boter. Particuliere schenking, Rotterdam.
• Diverse schilderijen en werken op papier, twintigste eeuw, (werken op papier en schilderijen). Particuliere schenking, Middelburg.
• Bloedkoralen armbandje. Particuliere schenking, Leiderdorp.
• Bloedkoralen ketting. Particuliere schenking, Leiderdorp.
• Avonddoek (textiel). Particuliere schenking, Leiderdorp.
• Beuk (textiel). Particuliere schenking, Leiderdorp.
• Schort (textiel). Particuliere schenking, Leiderdorp.
• Portret van Maria Johanna van Benthem Jutting-Woutersen (1811-1897) en haar dochter Maria Johanna van Benthem Jutting (1857-1947), ca. 1858 (olieverf op doek). Particuliere schenking, Eindhoven.
• Gereedschapskist van een goud- en zilversmid met diverse gereedschappen en attributen, ca. 1875. Particuliere schenking, Ritthem.
• Set kanten mutsen en kinderkleding uit familie van de schenker (textiel). Particuliere schenking, Oss.
• Twee merklappen (textiel). Particuliere schenking, Landgraaf.
• Collectie kinderkleding en streekdracht uit familie, waaronder diverse kapjes, mandjes, lijfjes, asjes, rokken en een aantal sieraden. Particuliere schenking, Heeten.
• Collectie doop- en kinderkleding uit familie, waaronder een aantal sitsen jasjes en mutsjes (textiel). Particuliere schenking, Amsterdam.
• Daagse muts uit Duiveland (textiel). Particuliere schenking, Rotterdam.
• Eugène Lücker, Kuiperspoort te Middelburg, met op de achterzijde van het werk de bestuursleden van de Voogdijraad te Middelburg in 1931, ter gelegenheid van het aftreden van G. J. Sprenger als voorzitter (pastel). Particuliere schenking, Breukelen.
• Karel van Veen, Portret van Christina de Buck (schilderij). Particuliere schenking, Schleiden-Gemünd (Duitsland).
• Piet Rijken, Kom met vier eieren (schilderij). Particuliere schenking, Alphen aan de Rijn.
• Louis XIV snuifdoos met familiewapen van de familie Fak, 1741 (zilver) en lakstempel met het familiewapen van de familie Fak in foedraal, 1740 (zilver en leer). Particuliere schenking, Utrecht.
• Tegel PZEM 1 october 1954, (keramiek) en tegel met adelaar als teken van de wederopbouw in Middelburg, 1945, (keramiek). Particuliere schenking, Middelburg.
• Collectie van veertig knopen afkomstig van boerenmannenkleding Particuliere schenking, Groesbeek.

Schenking gereedschapskist - foto Iris Mahu

Bijzondere schenking
In een van de uitgaven van Heemkundige Kring Walcheren staat begin 2023 een artikel over de vondst van een kist met diverse gereedschappen. De sterk verroeste werktuigen, vermoedelijk gebruikt bij het maken van (streek)sieraden, zijn verwaarloosd, en achtergelaten in een schuur. Wanneer in een oproep wordt gevraagd of het wellicht museale waarde heeft, reageert het Zeeuws Museum direct. De familie die deze kist gered heeft van de oudijzerboer schenkt deze vervolgens aan het Zeeuws Museum. De kist bevat inderdaad een keur aan metalen en houten gereedschappen: stansen, holpijpjes, ponsen, lood slapjes, felsen, mallen om krullen en stikken te maken en zo meer. Een expert op streeksieradengebied verklaart dat de datering van sommige gereedschappen terug te voeren is tot het midden van de negentiende eeuw.

Bruiklenen

Job Baster schelpenkabinet - langdurige bruikleen Stadhuismuseum Zierikzee

Op verschillende plaatsen is collectie in beheer van het Zeeuws Museum te zien, onder meer in de tentoonstellingen Beyond Borders and Binaries in MU Hybrid Art House in Eindhoven, Kunstenaarsdorpen in Europa in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen, Het brievenproject van Joseph Willaert in het S.M.A.K. in Gent, Het jaar 1000 in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden en Jacoba van Heemskerck (1876-1923) Kunstenares en inspiratiebron – Een klein eerbetoon in het Marie Tak van Poortvliet Museum in Domburg. Behalve deze bruiklenen voor tijdelijke tentoonstellingen zijn ook collectiestukken te zien in semipermanente presentaties in onder meer Van Goghmuseum en Rijksmuseum in Amsterdam, Stadhuismuseum in Zierikzee en Roosevelt Informatiecentrum in Oud-Vossemeer.

links: Bruikleen Adriaen van de Venne, Frederik V keurvorst van de Palts, Koning van Bohemen en zijn echtgenote Elizabeth Stuart te paard, 1626 - collectie Rijksmuseum
rechts: Bruikleen wandtapijt, Adriaen van de Venne - foto Pim Top

Naast bruiklenen voor al eerder gestarte tentoonstellingen, heeft het Zeeuws Museum in 2023 vele bruiklenen ontvangen van particulieren en instellingen, zowel van binnen als van buiten Zeeland, voor de tentoonstellingen protest processie parade (met als tijdelijk speciale gast Rembrandts Vaandeldrager), MATCH: Zeeuws Museum 1 op 1 met Rijksmuseum, HOTCHPOTCH en De omgekeerde wereld van Adriaen van de Venne.

Inkomende bruiklenen

Bruikleen voor de semipermanente presentatie Dit is Zeeland:
• Centraal Museum Utrecht: Monogrammist N.D., Portret van een wereldlijk geestelijke, 1572 (olieverf op paneel), Anoniem, Memorietafel van Heer Raas van Haamstede, ca. 1455 (olieverf op doek) en Charley Toorop, Landschap met korenschoven Zeeland, 1933 (olieverf op doek).
• De Nederlandsche Bank, Amsterdam: Georg Weinmann, Zeeuwse dormant met foedraal, ca. 1566.
• Erfgoed Zeeland: Zonnebord, bodemplank van doodskist (vindplaats Oostkapelle), twee schoenen, een tinnen zoutvat, een mondharp, kledinghaakjes, boekbeslagstukken, riemhangers, eikelhangertjes, drie kannen, twee pijpaarden beeldjes, 19 ijzertijdpotten, een pelgrimshoorn en een hondenskelet.
• Gemeente Goes: Ben d’Armagnac, Creatie als enig bestaan, 1967 (collage).
• Gemeente Veere: Anoniem, Gezicht op Domburg met knolraap, 1616 (olieverf op paneel).
• Haags Historisch Museum: Salomon Mesdach, Balthasar van Vlierden en zijn vrouw Catharina Nieuwels met hun dochter Gillina van Vlierden, haar man Guillaume Sweerts en hun vier kinderen, 1612 (olieverf op paneel).
• Maritiem Museum Rotterdam: Hendrik Vroom, Schepen in de storm, 1600 (prent)
• Museum aan de Stroom, Antwerpen: Drie morions, twee hellebaarden, drie pieken, zwaard met rocaillemotief en lontmusket met schuttersvork.
• Museum Boijmans van Beuningen: Baardmankruik, zoutvat, kruik, kom Ave Maria en kom met reliëfapplicatie.
• Nationaal Militair Museum, Soest: Sponton met op kling het wapen van Zeeland
• Particuliere collectie: Adriaen Coorte, Stilleven met een testje aardbeien, een takje kruisbessen, een met touw bijeengebonden bos asperges en een takje rode bessen, 1695 (olieverf op papier, geplakt op doek).
• Particuliere collectie: Zes voorhoofdsnaalden, een paar bolspelden, Zuid-Beveland, een oorijzer, Zuid-Beveland en een paar gouden stikken.
• Provinciaal Archeologisch Depot Zuid-Holland, Alphen aan de Rijn: Twee Romeinse zoutcontainers.
• Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: Laurens de Neter, Groepsportret van een Zeeuwse regentenfamilie uit de kringen van de Zierikzeese familie (Van) Cromstrien, 1637 (olieverf op doek).
• Rijksmuseum, Amsterdam: Astrolabium van Zacharias Jansen, twee vuurpotten, Specerijentoren, Vlissingen, 1629 (zilver), Adriaen van de Venne, Landschap met figuren en een dorpskermis, 1615 (olieverf op paneel).
• Zeeuws Archief, collectie KZGW: Anoniem naar Hendrik van Schuylenburgh, Vondst Nehalenniastenen in 1651, ca. 1880 (tekening), J.H. Koekkoek, Overstroming in de Palingstraat te Vlissingen, 1808-1810 (prent), J.H. Koekkoek, Het digtmaken van den dijk en inlage te Kruiningen in het voorjaar van 1808, 1808-1810 (prent).
• Rijksmuseum van Oudheden, Leiden: Votiefsteen van de godin Nehalennia afkomstig uit Colijnsplaat.
• Particuliere collectie: Salomon Mesdag, Dame Honigh, Portret van Maria van Roubergen (1600-1662), 1626.

Bruikleen voor de semipermanente presentatie Wonderkamers (vanaf 05-10-2019):
• Particuliere collectie: Pepijn van den Nieuwendijk, Dragon of Ming, 2017 (keramiek).
• Particuliere collectie: Twee glas-in-loodramen met het familiewapen en het huismerk van de familie Schorer.

Bruikleen voor de tentoonstelling Vanuit de Diepte (25-09-2021 t/m 08-01-2023):
• Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen: Berlinde de Bruyckere, Spreken, 1999.

Bruikleen voor de tentoonstelling re_USED re_SATIN (26-11-2021 t/m 2-4-2023):
• Kunstmuseum Den Haag: Mannen hemdrok van gebrocheerde damast, 1700-1749, mannen hemdrok van verschillende gebrocheerde damast, 1800-1814 en twee bijbehorende paspoppen.
• Museum Rotterdam: Wollen kamizool met ingeweven bloempatroon en lijstwerk
• Museumfabriek Enschede: Boerenhemdrok van gebloemde wollen damast in blauw en 4 andere kleuren, met knoopsluiting met zilveren knopen, 1792-1850.
• Fries Museum: Baeitje van donkerblauwe wollen damast met veelkleurige bloemen, Mannenvest van wol damast uit Norwich met bloempatroon met zilveren knopen.
• Stedelijk Museum Kampen: Hemdrok van blauw damast met roze, gele, oranje en rode bloemmotieven en voorzien van 18 zilveren sterknopen, 19e-eeuws.
• Particuliere bruikleengever: 17 strengen van diverse wolsoorten, drie potten met natuurlijke verfstoffen, twee boeken met verfrecepten en een ring met 66 strengen, geverfd met natuurlijke verfstoffen.
• Particuliere bruikleengever: roze wollen hemdrok, 19e-eeuws.
• Particuliere bruikleengever: Damasten hemdrok met reeste zilveren knopen, afkomstig van Zuid-Beveland of Walcheren, 19e-eeuws.
• Particuliere bruikleengever: Adolphe-Alexandre Dillens, Handgemaakt – een kleermaker in Kruiningen Zeeland, 1877.

Bruikleen voor de tentoonstelling De Mix Nederland | Ons Dorp en de Zee (25-06-2022 t/m 08-01-2023):
• Particuliere bruikleengever: zes fotoalbums met ansichtkaarten, vergrotingen en foto’s van fotografisch werk van Neeltje Flipse-Roelse, 1950–1980.
• Particuliere bruikleengever: Jo Verhagen, Maquette van de vuurtoren van Westkapelle, vóór 1991.

Bruikleen voor de tijdelijke uitbreiding van de collectiepresentatie in de wandtapijtenzaal (28-09-2022 t/m 08-01-2023):
• Département du Nord, Archives départementales du Nord-Lille, France: Akte van de Vrede van Parijs, met onderaan de zegels van Graaf Willem III van Holland, Henegouwen en Zeeland, Graaf Lodewijk I van Vlaanderen en Nevers, de steden van Valenciennes, Mons, Maubeuge, Binche, Dordrecht, Zierikzee, Middelburg, Delft, Leiden en Haarlem, 1322.
• Stichting Vrienden Erfgoed Zierikzee: Drie kogels, ca. 1303.
• Zeeuws Archief: Poorterboek van Zierikzee met korte beschrijving van het beleg van Zierikzee, Afschrift van de Keure van Zeeland, Oorkonde uit het archief van de abdij van Middelburg (1271) en Oorkonde uit het archief van de abdij van Middelburg (1315), 1270–1315.

Bruikleen voor de tentoonstelling protest processie parade (31-01-2023 t/m 03-09-2023):
• Heilige Maria Parochie Walcheren: Vaandel van de Nederlandse Katholieke volksbond St. Willibrordus, afdeling Vlissingen, Vaandel van de Heilige Familie, B.V.O. Vlissingen, Vaandel van de Nederlandse Rooms Katholieke metaalbewerkersbond St. Eloij afdeling Vlissingen en Vaandel van de Rooms Katholieke bond voor spoor & tramwegpersoneel St. Willibrordus afdeling Vlissingen en Middelburg, 1900–1925.
• Historisch Museum de Bevelanden Goes: Vlag Gemengd Koor Zuiderstemmen Hansweert, defileervlag gemeente Wolphaartsdijk, defileervlag gemeente Kloetinge, commissionsvlag, vaandel Gymnastiekvereniging Sport Staalt Spieren, vaandel Werkliedenvereniging Eigen Hulp, "Vaandel Nederlandse Christelijke Vrouwen Bond Yerseke", vaandel van de handboog vereniging Soranus te Heinkenszand, Nederlands Christelijke Vrouwen bond Wissekerke, vaandel Nederlandse Christelijke Vrouwen Bond Kamperland en wimpel huldiging Koningin Wilhelmina.
• Stichting Cultureel Erfgoed het Warenhuis Axel: Christelijke Zangvereniging “ASAF” Axel en vlag van de K.A.B.
• Particuliere bruikleengever: De Mentor.
• Rijksmuseum Amsterdam: Rembrandt van Rijn, De Vaandeldrager, 1636 (te zien van 1-2 t/m 28-2).
• Museum Hulst ’s-Landshuis: vaandel met hart, vaandel Batavieren met standaard en vaandel bijenbond met stok, kroon en standaard, 1848–1937.
• MuZEEum Vlissingen: Vaandel van de Vlissingsche Accordeon Vereeniging Crescendo 1924, vaandel van de Chr. Zangver. Soli Deo Gloria en vaandel van de Koninklijke Nederlandse Bond van Oud Onder officieren Afdeling Vlissingen.
• Particuliere bruikleengever: Lara Schnitger, Quilt ‘I need a sewing machine’ en quilt ‘I need a wife’, 2012.
• Particuliere bruikleengever: Vaandel ‘Zeeland veilig… Hoezo veilig?’

Bruikleen voor de tentoonstelling MATCH: Zeeuws Museum 1 op 1 met Rijksmuseum (02-07 t/m 03-09-2023):
• Rijksmuseum Amsterdam: Thérèse Schwartze, Jonge Italiaanse vrouw met hond Puck, 1885-1886.

Bruikleen voor de tentoonstelling HOTCHPOTCH (22-04-2023 t/m 29-09-2024):
• Bruikleen van de modeontwerper: Duran Lantink, Crackle Tendril, Workout Dodge, Magician Narcotic, Cheddar Saxtuba, Bailor Coquille, 2023.

Bruikleen voor de tentoonstelling De omgekeerde wereld van Adriaen van de Venne (30-09-2023 t/m 21-04-2024):
• Amsterdam Museum: Adriaen van de Venne, All’-arm! en Jammerlijck!, 1631.
• Daily Mail and General Trust plc, Londen: Adriaen van de Venne, De Schildery-winckel, 1623.
• Fondation Custodia, collection Frits Lugt, Parijs: Adriaen van de Venne, Man te Paard, ca. 1618, en Adriaen van de Venne, Mans-verdriet, ca. 1630-1640.
• Hessen Kassel Heritage, Gemäldegalerie Alte Meister: Adriaen van de Venne, Landschap met vrolijk gezelschap, 1617.
• Hessisches Landesmuseum Darmstadt: Adriaen van de Venne, Cavalcade met prinsen van Oranje en graven van Nassau, ca. 1615-1620.
• Huis van Gijn, Dordrecht: François Schillemans naar Jacobus Oorloge en Adriaen van de Venne, Het Schip van Staat, 1620.
• KB Nationale Bibliotheek Den Haag; Adriaen van de Venne, Tafereel van de belacchende werelt (2 ex.), 1635 en Cornelis de Bie, Het gulden cabinet van de edel vrij schilderconst, 1661.
• Koninklijk Kabinet van Schilderijen Mauritshuis Den Haag: Adriaen van de Venne, Zelfportret, ca. 1615-1618 en Christoffel van den Berghe, Zomerlandschap en Winterlandschap, ca. 1615-1620.
• Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen: Mattheus Adolfsz. Molanus, Landschap met de doop van de Ethiopiër, 1618.
• Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis Brussel: Maximiliaan van der Gucht naar ontwerp van Adriaen van de Venne, De slag bij Nieuwpoort, 1647-1648.
• Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam: Adriaen van de Venne, Portret van een man, 1615 en Crispijn van Queborn naar Adriaen van de Venne, Allegorie op Frederik Hendrik na de verovering van Den Bosch, Wesel en Grol, 1630.
• Musée des Beaux-arts, Lons-le-Saunier: Adriaen van de Venne, Wat maeckme[n] al om gelt!', 1631.
• Universitaire Bibliotheken Leiden, Museum Catsianum: Adriaen van de Venne, Tien ontwerpen voor boekillustraties voor: Self-strijt, dat is Crachtighe beweginghe van Vlees en Gheest door Jacob Cats, 1620; Zeeusche Nachtegael door Jacob Cats, Johanna Coomans, Adriaen van de Venne et al., 1623; Houwelick. Dat is De gansche gelegentheyt des echten staets door Jacob Cats, 1625-1628; Galathee ofte Harder minne-klachte door Jacob Cats, 1627; Tafereel van de Belacchende Werelt door Adriaen van de Venne, 1635.
• Museum voor de Schone Kunsten Gent: Adriaen van de Venne, Goet-gelach en Quaet-slagh, ca. 1635-1640.
• Paleis het Loo, Apeldoorn: Balthasar Florisz. van Berkenrode en Salomon Savery naar Adriaen van de Venne, Het beleg van ‘s-Hertogenbosch in 1629, ca. 1630.
• Particuliere bruikleengever: Adriaen van de Venne, De herfst, 1615.
• Particuliere bruikleengever: Adriaen van de Venne, Drolligh-dom, 1634, en Tafereel van de belacchende werelt (2 ex.), 1635.
• Particuliere bruikleengever: Adriaen van de Venne, Glooiend landschap met overval op enkele huifkarren door een plunderend leger, 1615 of 1618.
• Particuliere bruikleengever: Adriaen van de Venne, Landschap met de ontmoeting van David en Abigaïl, 1615 of 1616.
• Particuliere bruikleengever: Adriaen van de Venne, De zomer, 1616.
• Particuliere verzameling door bemiddeling van de Hoogsteder Museum Stichting: Adriaen van de Venne, Lief gerief, ca. 1640-1650, en Aanbidding der herders ,1661.
• Rijksmuseum Amsterdam: Adriaen van de Venne, schilderijen: Het vertrek van een hoogwaardigheidsbekleder uit Middelburg, 1615; Landschap met figuren en een dorpskermis, 1632; De prinsen Maurits en Frederik Hendrik op de paardenmarkt te Valkenburg, 1618; Portret van de prinsen Maurits en Frederik Hendrik, ca. 1615-1625; Lente, Zomer, Herfst en Winter, allen 1625; Prins Maurits op zijn paradebed, 1625; Boerenvastenavond, ca. 1625; Frederik V, keurvorst van de Palts, koning van Bohemen, en zijn echtgenote Elisabeth Stuart te paard, 1626 [1628]; Musicerend gezelschap, 1630-1635, Ellenden-eind, 1632.
• Rijksmuseum Amsterdam: Adriaen van de Venne, tekeningen en ontwerpen voor boekillustraties/prenten: Portret van Jacob Cats, 1618; Twee elegante paren, 1618; Titelblad voor Sinne- en minnebeelden, 1618; Man en vrouw die vogels nadoen, 1618 (2x) Titelblad voor Self-strijt, 1619; Minne-Mall van Dicke Leendert en Lijsje Teunis, met Joncker Maerten, in of voor 1623; Dansend paar, 1625 (2x); Een man dweilt de vloer terwijl zijn vrouw bij de haard zit, 1635; ‘Elck sijn gading’, 1638; Vertrek van Karel II van Engeland uit Scheveningen, 1660.
• Rijksmuseum Amsterdam: prenten/illustraties naar Adriaen van de Venne: Anoniem, De verschijning van een komeet in november 1618, ca. 1619 (2 ex.); Anoniem, De 'Rechtveerdighe Sifte', 1618; Anoniem, D'Grote Seeff, 1618; Jan Hendriksz. Verstraelen naar Adriaen van de Venne, Prins Maurits op zijn paradebed, 1625 (2 ex.); Pieter de Jode (I), Boekillustratie Minne-Mall van Dicke Leendert en Lijsje Teunis, met Joncker Maerten, 1635; Pieter Philippe, Vertrek van Karel II van Engeland uit Scheveningen (1660); François Schillemans naar Jacobus Oorloge en Adriaen van de Venne, Het schip van Staat, 1620.
• Rijksmuseum Amsterdam: Balthasar Florisz. van Berckenrode en Salomon Savery naar Adriaen van de Venne, Het beleg van 's-Hertogenbosch in 1629, ca. 1630.
• Staatliche Museen zu Berlin, Gemäldegalerie: Adriaen van de Venne, De winter, 1614.
• Statens Museum for Kunst, National Gallery of Denmark, Kopenhagen: ‘Hoe dienen wy by een!’, Adriaen van de Venne, ca. 1635.
• Teylers Museum Haarlem: Adriaen van de Venne, Vechtende bedelaars met een skelet, ca. 1640-1650.
• Teylers Museum Haarlem/Rijksmuseum: Willem Jacobsz. Delff naar Adriaen van de Venne, Portret van Prins Maurits, 1618; Portret van Frederik Hendrik, 1618; Portret van Prins Willem I, 1623.
• ZB Bibliotheek van Zeeland, Middelburg: Jacob Cats, Silenus Alcibiadis, sive Proteus, vitae humanae ideam, emblemate trifariam variato, oculis subjiciens, 1618; Constantijn Huygens, Batava tempe, dat is ’t Voorhout van ‘sGravenhage, 1622; Adriaen van de Venne, Tafereel van Sinne-mal, 1623; Johan de Brune, Emblemata of Zinne-werck, 1624 (2 ex.); Jacob Cats, Houwelick. Dat Is de gansche gelegenheyt des Echten staets, 1625 (2 ex.); Jacob Cats, Johanna Coomans, Adriaen van de Venne et al., Zeeusche Nachtegael, 1623 (2 ex.); Adriaen van de Venne, Sinne-Vonck op den Hollandtschen Turf, 1634 -dichtbundel; Adriaen van de Venne, Tafereel van de belacchende werelt, 1635.
• Zeeuws Archief, Middelburg: Adriaen van de Venne, De verschijning van een komeet in november 1618, 1618.
• Zeeuws Archief, Middelburg: prenten/illustraties naar Adriaen van de Venne: Anoniem, Kinderen spelend op het Abdijplein in Middelburg, 1618; Anoniem, De aankomst van keurvorst Frederik V van de Palts en zijn echtgenote Elizabeth Stuart in Vlissingen in mei 1613, 1618 (heruitgave ca. 1700); Willem Jacobsz. Delff, Allegorie op de tirannie van de Hertog van Alva, 1622; Anoniem, Zeeusche mossel-man, 1623; Theodoor Matham, Amarillis, 1627; Daniël van den Bremden, Zelfportret, 1634; Michiel Mosijn, Portret van Jacob Cats, 1654.
• Zeeuws Archief, Middelburg: Rekest aan de admiraliteit van Zeeland, 1619.

Overige ingekomen bruiklenen:

• Particuliere bruikleengever: Bloedkoralen ketting met vijf strengen, Zuid-Bevelandse protestantse binnenkap en bijbehorend oorijzer en één speld, stel zilveren broeksknopen uit de Zuid-Bevelandse dracht en een herdenkingskop en schotel, rond 1885 aangeboden aan dhr. Piet de Broekert, betovergrootvader van bruikleengever.
• Particuliere bruikleengever: Jacoba van Heemskerck, Bomen in de Sneeuw.
• Provincie Zeeland: Kostuum van de griffier, vervaardigd in 1898 en gedragen door onder andere dr. D. van der Wel, griffier der staten van Zeeland van 1963 tot 1980, inclusief steek, doos voor steek en degen, en Ambtskostuum griffier provincie Zeeland, gedragen tussen 1898 en 1960 door respectievelijk de heren Sybenga, Tellegen, Muller en Van der Wel, inclusief steek en degen.
• Stadhuismuseum Zierikzee: Twee gouden strikken, oorijzer met krullen van Goeree-Overflakkee, oorijzer met mogelijk zilveren krullen van Walcheren, Vrouw en meisje in Axelse dracht (knipsel), en Paar in klederdracht (knipsel).

Uitgaande bruiklenen

Bruikleen aan Rijksmuseum Amsterdam voor de tentoonstelling Onderkruipsels (30-09-2022 t/m 15-01-2023):
• Joris Hoefnagel, Stilleven met bloemen en insecten, 1589 (aquarel op papier).

Bruikleen aan Museum de Meestoof voor de tentoonstelling Het verschil in tijd en stijl, Keramiek van Chris Lanooy, Leen Quist en Hans Westerweel (01-04-2021 t/m 31-01-2023):
• Leen Quist, Kom nr. 1433, 1965-1984.
• Leen Quist, Bolle doos van porselein, 1983.
• Leen Quist, Cilinderdoos, 1965-1991.
• Leen Quist, Cilinderschaal, 1992.
• Leen Quist, drie Kegeldozen, 1992.
• Leen Quist, Kom, 1992.

Bruikleen aan Museum Veere voor de tentoonstelling Een eigenzinnig romanticus: Leven en werk van J. H. Hollestelle (19-11-2022 t/m 04-06-2023):
• Jacob Huijbrecht Hollestelle, twee schetsboeken.
• Jacob Huijbrecht Hollestelle, Stuifmolen, 1895 (aquarel op papier).
• Jacob Huijbrecht Hollestelle, Slikpoort te Middelburg, 1894 (aquarel op papier).
• Jacob Huijbrecht Hollestelle, De Vierschaar te Middelburg, 1873-1920 (papier, hout en karton).
• Jacob Huijbrecht Hollestelle, Stilleven met vruchten en blauwe kaas, 1892, (olieverf op doek).

Bruikleen aan MU Hybrid Art Eindhoven voor de tentoonstelling Beyond Borders and Binaries (16-12-2022 t/m 16-04-2023):
• Dhr. van Winkel en Dhr. Caspers, Kopie van een Nehalenniasteen, 1979 (kunststeen).

Bruikleen aan het Zuiderzeemuseum Enkhuizen voor de tentoonstelling Kunstenaarsdorpen in Europa (17-12-2022 t/m 10-04-2023):
• Henri le Fauconnier, Zeeuwse boerinnen, 1914 (olieverf op doek).
• Jacoba van Heemskerck, Bomen in de sneeuw, 1915 (tempera en goudverf op paneel).
• Otto Rees, Walcherse vrouw, 1904 (olieverf op doek).
• Jan Toorop, Boer en boerin – Domburg, 1905 (krijt op papier).
• Maurice Góth, Gezicht op Domburg, circa 1918 (krijt een aquarel op doek).
• Lodewijk Schelfhout, Strand te Domburg, 1912 (Oost-Indische inkt op papier).

Bruikleen aan Museum Veere voor de tentoonstelling Om door een ringetje te halen (09-06-2023 t/m 31-01-2024):
• Willem de Pleyt, Sigarendoos, 1851-1878 (zilver).
• Lans gebruikt bij het ringsteken, circa 1875 (hout, metaal).
• Koperen bord met in het midden een voorstelling van een rijder te paard die naar de ring steekt, 1913 (koper).
• Ringhouder en zes ringen voor het ringsteken op Walcheren, twintigste eeuw (zilver en ijzer).

Bruikleen aan Marie Tak van Poortvliet Museum Domburg voor de tentoonstelling Jacoba van Heemskerck (1876-1923) Kunstenares en inspiratiebron – Een klein eerbetoon (01-07-2023 t/m 10-12-2023):
• Jacoba van Heemskerck, Bomen in de Sneeuw, 1915 (olieverf op doek).
• Jacoba van Heemskerck, Bloemstilleven, 1911-1912 (olieverf op doek).
• Jacoba van Heemskerck, Moderne compositie – Bild 95, 1919 (olieverf op doek).
• Jacoba van Heemskerck, Bomen, 1981-1923 (inkt op papier).
• Jacoba van Heemskerck, Aaronskelk, 1913-1914 (houtskooltekening).
• Jacoba van Heemskerck, Kompositie nr. 12, 1912 (houtsnede).
• Jacoba van Heemskerck, Kasteel Westhoven, circa 1913 (olieverf op doek).
• Jacoba van Heemskerck, Boereninterieur, 1906-1907 (litho).
• Jacoba van Heemskerck, Bos in de zomer, 1910 (olieverf op doek).

Bruikleen aan S.M.A.K. - Stedelijk Museum voor Actuele Kunst Gent voor de tentoonstelling Het brievenproject van Joseph Willaert (07-10-2023 t/m 07-01-2024):
• Diverse brieven en notities uit archief Piet van Daalen.
• Brochure galerie Les Contemporains.
• Brochure Brievenproject Joseph Willaert met groet aan Piet van Daalen.
• Brochure galerie Montjoie.
• Uitnodiging expo in galerie Ríchard Foncke.
• Brochure Grafiek 50 Wakken met groet aan Piet van Daalen.
• Joseph Willaert 'periodiek' met tekst Roland Patteeuw.

Bruikleen aan Rijksmuseum van Oudheden Leiden voor de tentoonstelling Het Jaar 1000 (13-10-2023 t/m 17-03-2024):
• Spade in 1927 gevonden op het strand tussen Domburg en Westkapelle, 900-950 (hout).
• Bronzen beslagstuk waarschijnlijk van houten kistje, 900-1100 (brons).
• Sleutel, vindplaats Domburg, 900-1100 (brons).
• Beslagstuk met dierenkop, ‘maskerbeslag’, gebruikt onderaan stijgbeugelriem, vindplaats Domburg, 900-1100 (brons).
• Beslagstuk of broche, 1000-1100 (brons).
• Riembeslag mogelijk tuigversiering, vindplaats Domburg, 900-1100 (koperlegering).
• Sleutel, vindplaats Domburg, 900-1100 (brons).
• Opengewerkte gegoten hanger van riembeslag, vindplaats Domburg, 900-1100 (brons).
• Hangertje in de vorm van een kruis, vindplaats Domburg, 700-900 (loodregering).
• Beslagstukje, onderdeel van riembeslag, vindplaats Domburg, 900-1100 (brons).
• Beslagstuk voor riem, eindigend in twee dierenkopjes, vindplaats Domburg, 900-1100 (brons).

Bruikleen aan Missiemuseum Steyl voor de tentoonstelling Vogels van God (09-12-2023 t/m 01-09-2024):
• Paradijsvogel in bamboekooi, circa 1920 (organisch materiaal, bamboe).

Bruikleen aan ZB Bibliotheek van Zeeland i.s.m. het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen voor de tentoonstelling Nehalennia (07-12-2023 t/m 20-01-2024):
• Replica van een bronzen beeldje van een genius, ca. 1980-2000 (brons).
• Voetstuk van een beeld van de godin Victoria, 150-250 (kalksteen).
• Nehalennia-votiefsteen, fragment van een kolom, vindplaats strand Domburg.
• Fragment van een beeld van Victoria, vindplaats strand Domburg.
• Fragment van een Nehalennia-votiefsteen.
• Gipsafgietsel van een beeld van een genius.
• Fragment van een Nehalennia altaar, vindplaats 'put van Oostkapelle'.
• Sceatta, 650-755.

Overige uitgaande bruiklenen:

Bruikleen aan de Gemeente Vlissingen (tot 15-04-2024):
• Arie Berkulin, Mirror, 1986 (beeldhouwwerk).

Bruikleen aan het Stadmuseum Harderwijk (tot 26-04-2024):
• Anoniem, Portret van Martinus Holtzhey (1697-1764), muntmeester van Zeeland, 1775 (olieverf op doek).

Bruikleen aan Museum Het Bolwerk, IJzendijke (tot 01-11-2024):
• Zes blauwwitte tegels met soldaten die wapenhandelingen uitvoeren.
• Een kogeltang met twee loden kogels.
• Een percussiepistool, circa 1777.
• Fragment van een stokwapen.
• Penning (afgietsel) ter gelegenheid van het beleg van Oostende, 1604.
• Legpenning ter gelegenheid van de overwinning op de Spaanse galeien van Spinola bij Sluis, 1603.
• Legpenning ter gelegenheid van het overgaan van Oostende naar de Spanjaarden, 1604.

Bruikleen aan de Stichting Het Zeeuws Landschap voor het Bezoekerscentrum Saeftinghe, Nieuw Namen (tot 02-11-2024):
• Selectie fossiele schelpen, twee slagtanden en een dijbeen van een mammoet.

Bruikleen aan de Stichting Maartenskerk, Baarland (tot 01-01-2025):
• Doopvont, vijftiende/zestiende eeuw (hardsteen).

Bruikleen aan Protestantse Gemeente ’s-Gravenpolder - Baarland, 's-Gravenpolder (tot 01-01-2025):
• Doopvont, 1553 (hardsteen).

Bruikleen aan het Historisch Museum de Bevelanden, Goes (tot 01-02-2025):
• G. Braam, Stadhuis te Goes met in de achtergrond de Magdalenakerk, 1848 (olieverf op doek).
• Gewelfsteen met Christuskop, vijftiende eeuw (steen).

Bruikleen aan het Polderhuis Westkapelle (tot 01-02-2025):
• Schnelle of kan van steengoed met afbeelding van een leeuw, vindplaats Westkapelle, 1588.

Bruikleen aan Terra Maris, Museum voor natuur en landschap, Oostkapelle (tot 01-04-2025):
• Nijlpaardkies.

Bruikleen aan Terra Maris, Museum voor natuur en landschap, Oostkapelle (tot 10-08-2026):
• Onderkaak van een wolharige mammoet.

Bruikleen aan het Van Goghmuseum, Amsterdam (tot 07-09-2026):
• Anthon van Rappard, Tegelschilders, 1884 (olieverf op doek).

Bruikleen aan het Zeeuws maritiem muZEEum, Vlissingen (tot 31-12-2026):
• Helm volgens overlevering gedragen door viceadmiraal Joos de Moor.
• Hemd van Michiel de Ruyter, herdenkingstafelbel afkomstig uit de familie Evertsen.
• Doosje met botjes van de gebroeders Evertsen.
• Memorabilia met betrekking tot Jan van Speijk.
• Porseleinen vis en aardewerken kan afkomstig van het wrak van het VOC-schip De Woestduijn.
• Gedenkpenning ter ere van Trewleben wegens het opvissen van de gezonken lading van hopman Waterdrinker voor Westkapelle, 1660 (zilver).
• Michel Evehart, Luidklok met opschrift 'Middelburg 1781', opgevist uit de Indische wateren, 1781 (brons).
• Lunarium naar H. Schortinghuis’ lunarium.
• Jean Appelius, Jacob van Citters (1708-1792), circa 1750 (olieverf op doek).
• H. Roscam, Scheepsstrijd op de Zeeuwse stromen, 1717 (olieverf op doek).
• Meesterteken wijnkoeler, Begrafenisschild van het schippersgilde te Middelburg, 1732 (zilver).
• Julius Porcellis (toegeschreven aan), Vlootschouw op de rede van Rammekens, circa 1645 (olieverf op paneel).
• Anoniem, Maritieme scène, 1700-1800 (olieverf op doek).
• Koffiekan.
• Tafelschel met op de rand: 1678 ZOLI DEO GLORIA en guirlandes van bloemen bladranken.
• Anoniem, Het Schip Slot ter Hooge, 1775 (olieverf op doek).

Bruikleen aan het Rijksmuseum, Amsterdam (tot 01-03-2027):
• Bartholomeus Eggers, Buste van Gerard Schaep van Cortenhoeff, 1663-1666 (marmer).

Bruikleen aan Museum Hulst ‘s-Landshuis, Hulst (tot 01-08-2027):
• Pop in vrouwenkostuum van Zeeuws-Vlaanderen, circa 1850 (leer, papier maché, riet, baai, katoen, fluweel, bloedkoraal, haar, koper en zijde).

Bruikleen aan het Roosevelt Informatiecentrum, Oud-Vossemeer (tot 01-09-2027):
• Twee schandstenen en een geselpaal.

Bruikleen aan de Stichting Dorpshuis Waarde (tot 28-10-2027):
• Twee bakstenen en een vijzel.

Bruikleen aan het Stadhuis Middelburg:
• Anoniem, Familieportret van familie Andriessen,1770-1772 (olieverf op doek).
• Anoniem, Portret van Abraham de Brauw (1697-), raadsheer van Vlaanderen, voor 1763 (olieverf op doek).
• Anoniem, Portret van Jan Matens (-1605), burgemeester van Vlissingen, voor 1605 (olieverf op paneel).
• Jean Appelius, Portret van Petronella Geertruida van Berckel (1716-1780) echtgenote van Mr. Jacob van der Mandere, 1758-1780 (olieverf op doek).
• Jean Appelius, Portret van Mr. Jacob van der Mandere (1707-1775), 1750-1775 (olieverf op doek).
• Jean Appelius, Portret van Mr. Engelbert Johan van der Mandere (1744-1827), echtgenoot van Cornelia Adriana Ockersse, ca. 1766 (olieverf op doek).
• Jean Appelius, Portret van Cornelia Adriana Ockersse (1749-1800), echtgenote van Mr. Engelbert Johan van der Mandere, ca. 1766 (olieverf op doek).
• Philip van Dijk, Portret van Mr. Pieter Boddaert (1694-1760), godgeleerde en letterkundige, 1737 (olieverf op doek op paneel).
• J. van Haansbergen, Portret van Josina Parduyn (1642-1718), echtgenote van Aernout van Citters, 1675-1695 (olieverf op doek).
• J. Haansbergen, Portret van Aernout van Citters (1633-1696), 1675-1695 (olieverf op doek).
• Willem van Mieris, Portret van Hester Roman, 1688 (olieverf op doek).
• Willem van Mieris, Portret van Catharina Roman, 1688 (olieverf op doek).
• Jan Palthe, Catharina Duynewey, overleden 1775, echtgenote van Jan de Munck, 1762 (olieverf op doek).
• Jan Palthe, Jan de Munck (1687-1768), stadsbouwmeester van Middelburg, 1762 (olieverf op doek).
• H. Serin, Portret van Anthony van Citters, 1749 (olieverf op doek).
• H. Serin, Portret van Everedine Steenwijk, 1749 (olieverf op doek).

Bruikleen aan het Zeeuws Archief, Middelburg:
• Prentenkast, 1800-1900 (mahoniehout, ivoor).
• Anoniem, Portret van Cornelis Cornelisz. van Ceters (1503/1514-1599), 1700-1800 (olieverf op doek).
• Anoniem, Portret van Martina Thielens (-1585), 1700-1800, (olieverf op doek).
• Anoniem, Portret van Mr. Pieter de la Rue (1695-1770), geschiedkundige, schrijver en dichter, ca. 1750 (olieverf op doek).
• Anoniem, Portret van Nicolaas Cornelis Lambrechtsen (1752-1823), Ambachtsheer van Ritthem, ca. 1800 (olieverf op doek).
• Anoniem, Portret van Maria Petronella Lambrechtsen-Schorer (1760-1803), circa 1800 (olieverf op doek).
• Willem Jan van den Berghe, Gezicht op kasteel Popkensburg, 1868 (olieverf op paneel).
• Willem Jan van den Berghe, Gezicht op kasteel Popkensburg, 1868 (olieverf op paneel).
• Jan Bodezon, Portret van Hendrik Pookx (1649-1739), 1706 (olieverf op doek).
• Jan Bodezon, Portret van Maria van Waardt (1655-1738), echtgenote van Hendrik Pookx, ca. 1706 (olieverf op doek).
• Dirck van Delen, Christus geneest een lamme te Bethesda, 1636 (olieverf op doek).
• Hendrikus Elias Roodenburg, Gezicht over het eiland Walcheren, gezien vanaf de Hoge Hil in Domburg, circa 1936 (olieverf op doek).
• Hendrikus Elias Roodenburg, Huisjes in Zierikzee, ca. 1934 (olieverf op doek).
• Hendrikus Elias Roodenburg, Gezicht op de Lievenmonstertoren in Zierikzee, 1934 (olieverf op doek).
• W. Schellinckx, Munnikenhof te Grijpskerke, 1659 (olieverf op doek).
• Willem Stad naar Caspar Netscher, Onbekend mansportret uit de collectie van Van Citters, circa 1917 (olieverf op paneel).
• Willem Stad naar Caspar Netscher, Onbekend vrouwenportret uit de collectie van Van Citters, ca. 1917 (olieverf op paneel).
• Willem Stad naar Jean Appelius, Portret van Anna Sara Boudaen (1718-1781), ca. 1917 (olieverf op paneel).
• Willem Stad naar Jean Appelius, Portret van Mr. Jacob van Citters (1708-1792), ca. 1917 (olieverf op paneel).
• Willem Stad naar Philip van Dijk, Portret van Maria van Citters (1689-1752), dochter van Aernout van Citters en Jozina Pardyn, circa 1917 (olieverf op paneel).
• Willem Stad naar Philip van Dijk, Portret van C.A. Parduyn (1680-1735), ca. 1917 (olieverf op paneel).
• J. van den Eeckhout, J.F. Robert, M. Vincke, P. Roms en J. Piepers, Planetarium in gemarmerde houten kast, 1786 (hout, koper en glas).

Bruikleen aan het Stadhuismuseum, Zierikzee (tot 01-08-2027):
• Anoniem, Het keuren van de meekrap, 1764 (olieverf op paneel).
• Molenbeker, achttiende eeuw (zilver en glas).
• Job Baster, Schelpenbuffet afkomstig uit het woonhuis van Job Baster in Zierikzee, met de wapens van hemzelf en van zijn echtgenote Jacoba Vink, 1755-1775 (hout, schelpen, koraal, gips, glas).
• Gotisch geldkistje, vijftiende eeuw (ijzer).
• Gesmolten lood en lei afkomstig van de St. Lievens Monsterkerk te Zierikzee na de brand van 6 op 7 oktober 1832 (glas, lood, leisteen).
• Altaarretabel afkomstig van het klooster de Berg Sion te Noordgouwe (Schouwen), 1550-1575 (hout, albast).
• Gedenk- of noodmunt van Zierikzee, 1575 (goud).
• Penning van het St. Luciagilde te Zierikzee, circa 1700 (koper).
• Gildepenning van het timmerliedengilde te Zierikzee, 1679 (koper).
• Penning van het zakkendragersgilde te Zierikzee, 1695 (messing).
• Opgezette zeearend.